Siońnia budzie ŭručanaja Premija Hiedrojcia. Voś jakija knihi za jaje zmahajucca
Premija imia Ježy Hiedrojcia — najbujniejšaja niezaležnaja litaraturnaja premija Biełarusi, uručajecca z 2012 hoda. Sioleta łaŭreat budzie nazvany 25 listapada.
Siarod łaŭreataŭ minułych siezonaŭ — Uładzimir Niaklajeŭ, Viktar Kaźko, Ihar Babkoŭ, Jeva Viežnaviec. Letaś u konkursie pieramoh žurnalist «Radyjo Svaboda» Siarhiej Abłamiejka z knihaj «Nieviadomy Miensk. Historyja źniknieńnia. Kniha pieršaja».
Siońnia ŭ Hdańsku ŭ słavutym Dvary Artusa (Dwór Artusa, Długi Targ 43-44) a 19:00 buduć ahučany vyniki konkursu i adbudziecca cyrymonija ŭznaharodžańnia łaŭreataŭ premii imia Ježy Hiedrojcia.
Žury vyznačyć try najlepšyja knihi, napisanyja ŭ žanry mastackaj abo dakumientalnaj prozy i vydadzienyja ŭ 2022 hodzie. Usie troje pieramožcaŭ atrymajuć uznaharody.
Na cyrymonii ŭznaharodžańnia vystupić hurt «Relikt», jaki spałučaje ŭ svajoj tvorčaści sučasnyja muzyčnyja płyni z hłybinnym biełaruskim falkłoram.
Taksama 25 listapada ŭ Hdańskaj filii (Filia Gdańska, Mariacka 42) pierad uznaharodžańniem možna budzie naviedać dźvie litaraturnyja sustrečy.
14:00 — prezientacyja knihi «Aleś Bialacki» pra palitźniavolenaha pravaabaroncu, nobieleŭskaha łaŭreata. Kniha pakazvaje zaradžeńnie i stanaŭleńnie hramadzianskaha aktyvizmu ŭ Biełarusi — i asobu Alesia Bialackaha jak adnaho z najbolš jaskravych pradstaŭnikoŭ hetaha ruchu. Čytač zmoža pabačyć Biełaruś, što praciahvaje zmahańnie za praŭdu, pravy čałavieka, za svaju kulturu i niezaležnaść. Knihu pradstavić adna z aŭtarak prajekta — Taćciana Niadbaj.
16.00 — sustreča z žurnalistkaj, piśmieńnicaj i redaktarkaj, aŭtarkaj knihi «Pa što idzieš, voŭča?» Śviatłanaj Kurs, jakaja piša pad psieŭdanimam Jevy Viežnaviec. Śviatłana atrymała premiju Ježy Hiedrojcia ŭ 2021 hodzie za knihu «Pa što idzieš, voŭča?».
Na ŭsich imprezach možna budzie nabyć biełaruskija knihi!
Arhanizatary premii — Biełaruski PEN i Mižnarodny sajuz biełaruskich piśmieńnikaŭ.
Arhanizatary cyrymonii ŭznaharodžańnia — Biełaruski PEN, Biełaruskaje kulturnaje tavarystva «Chatka», Mižnarodny sajuz biełaruskich piśmieńnikaŭ. Ščyra dziakujem za dapamohu ŭ arhanizacyi cyrymonii: Muzieju Hdańska, Vajavodskaj i haradskoj publičnaj biblijatecy imia Džoziefa Konrada Kažanioŭskaha, Tavarystvu biełarusaŭ na Pamorji, Ustanovie kultury miascovaha samakiravańnia Pamorskaha vajavodstva, Fondu mižnarodnaj salidarnaści.
Uvachod na imprezy volny z abaviazkovaj papiaredniaj rehistracyjaj na sajcie Biełaruskaha kulturnaha tavarystva «Chatka» praz spasyłku IMPREZY | Chatka (btkchatka.org).
Sioleta pracy ŭdzielnikaŭ aceńvajuć šaściora litaraturnych ekśpiertaŭ:
Andrej Chadanovič — paet, pierakładčyk, eseist i vykładčyk litaratury, aŭtar dziesiaci knih paezii i adnaho zbornika vieršaŭ dla dziaciej. Pierakładaje paeziju z francuzskaj, anhlijskaj, polskaj, ukrainskaj movaŭ.
Katažyna Drozd-Urbańska — kandydat fiłałahičnych navuk, litaraturaznaŭca, adjunkt kafiedry biełarusistyki fakulteta prykładnoj linhvistyki Varšaŭskaha ŭniviersiteta. Daśleduje historyju biełaruskaj litaratury, sučasnuju biełaruskuju litaraturu, kulturaznaŭstva.
Cichan Čarniakievič — litaratar, krytyk, hałoŭny redaktar sajta bellit.info. Pracavaŭ u haziecie «LiM», časopisie «Maładość», u likvidavanych Biełaruskim PEN-centry i Sajuzie biełaruskich piśmieńnikaŭ. Aŭtar knihi «Vandroŭnik» (2016).
Jeva Viežnaviec (Śviatłana Kurs) — piśmieńnica, łaŭreatka premii imia Ježy Hiedrojcia 2020 hoda za knihu «Pa što idzieš, voŭča?».
Siarhiej Kavaloŭ — litaraturaznaŭca, krytyk, dramaturh. Prafiesar, doktar habilitavany, zahadčyk kafiedry słavianskaha litaraturaznaŭstva Univiersiteta Maryi Kiury-Składoŭskaj u Lublinie.
U šaściorku najmacniejšych udzielnikaŭ XII siezona litaraturnaj premii imia Ježy Hiedrojcia ŭvajšli:
1. Aleh Daškievič z knihaj «Z vyšyni ptušynaha palotu» (Minsk: R. Cymbieraŭ, 2022)
Aleh Daškievič prajšoŭ cikavy šlach ad treniera pa boksie da aŭtara, čyja kniha trapiła ŭ sioletni karotki śpis premii imia Ježy Hiedrojcia. Materyjał dla knihi źbiraŭsia na praciahu dvaccaci hadoŭ! «Z vyšyni ptušynaha palotu» — pieršaja kniha aŭtara. U joj sabranyja tvory, što drukavalisia na praciahu bolš jak dvaccaci hadoŭ u roznych pieryjadyčnych vydańniach. Heta apaviadańni, stvoranyja ŭ roznych žanrach, ale abjadnanyja adnoj atmaśfieraj. Mistyka ŭ ich susiedničaje z realnaściu, unutranyja adčuvańni — z vonkavym dziejańniem. Praŭdzivyja repartažy z našaha žyćcia ŭ takim virlivym, składanym i roznakalarovym časie.
2. Siarhiej Leskieć z knihaj «Šept» (Minsk: vydavieckaja inicyjatyva «Vilma» supolna z R. Cymbieraŭ, 2022)
Siarhiej Leskieć — fatohraf, historyk, etnohraf. U tvorčaści nadaje pieravahu temam tradycyjnaj kultury, siamiejnych kaštoŭnaściaŭ, paŭsiadzionnaha žyćcia. Źbiraje archiŭ amatarskaj fatahrafii. Dzieviać hadoŭ tamu jon pačaŭ vialikaje padarožža ŭ śviet biełaruskaj viaskovaj mahii. Vandrujučy ad vioski da vioski, Siarhiej Leskieć šukaŭ čaraŭnic, znacharak i traŭnic.
U knizie «Šept» čytač zmoža adčuć smak padarožža i pabačyć amal źnikły śviet tradycyi. Žyćciovyja spoviedzi, lekavyja praktyki i ŭsie dyjałohi pieradadzienyja na havorkach, jakimi znacharki karystajucca ŭ žyćci.
3. Hanna Kandraciuk z knihaj «U pryścienku staroha lesu. Historyi ludziej ź Biełaviežskaj puščy» (Prahramnaja rada tydniovika «Niva», 2022)
Hanna Kandraciuk (Hanna Kandraciuk-Śviarubskaja) naradziłasia ŭ Kutłoŭcy na Padlaššy. Z 1993 pracuje ŭ tydnioviku biełarusaŭ u Polščy «Niva». Jaje repartažy i knižki pierakładzienyja na polskuju i anhlijskuju movy.
«Biełaruskaje słova piśmieńnicy i nieŭtajmoŭnaj vandroŭnicy Hanny Kandraciuk zaŭsiody žyvoje, šmatfarbnaje i duchmianaje, nasyčanaje hukami i vodarami darahoj joj ziamli… Novaja kniha Hanny Kandraciuk taksama začaroŭvaje. Jaje talenavityja staronki padarujuć čytaču jaskravy suplot niepaŭtornych historyj i sustreč z cełaj halerejaj hierojaŭ», — napisaŭ pra knihu «U pryścienku staroha lesu. Historyi ludziej ź Biełaviežskaj puščy» Uładzimir Arłoŭ.
4. Ściapan Sturejka z knihaj «Pasažyry karabla Teseja» (Minsk: Januškievič, 2022)
Ściapan Sturejka naradziŭsia i vyras u Hrodnie. Historyk i kulturny antrapołah, doktar humanitarnych navuk, dacent EHU. Z 2007 hoda aktyŭna publikuje daśledavańni, pryśviečanyja pytańniam historyi i kulturnaj spadčyny. «Pasažyry karabla Teseja» — pieršaja mastackaja kniha aŭtara.
«Usie tvory, źmieščanyja ŭ knizie, składajucca z paradaksalnych idej, čornaha humaru i cikavostak z padarožžaŭ. Hieroi zaŭsiody šukajuć praŭdu, a znachodziać tolki sapraŭdnych siabie. Hałoŭnaja dumka ŭsich tvoraŭ — my hubim toje, što lubim. Usio apisanaje ŭ knizie zasnavana na realnych historyjach», — kaža piśmieńnik pra svaju knihu.
5. Ina Snarskaja z knihaj «Začaravany skarb» (Minsk: R. Cymbieraŭ, 2022)
Ina Snarskaja ŭ svajoj knizie pieranosić nas u viosku na Połaččynie. Jak kaža sama aŭtarka, kožnuju historyju jana pisała sercam. Jana naradziłasia ŭ Połacku, a ciapier žyvie ŭ Pałtavie. Siabra Mižnarodnaha sajuza biełaruskich piśmieńnikaŭ (raniejšy SBP), Nacyjanalnaha tavarystva piśmieńnikaŭ Ukrainy.
«Začaravany skarb» — apovieść, jakaja składajecca z karotkich apoviedaŭ. «Hałoŭnaja hierainia — maleńkaja dziaŭčynka, jakoj była ja sama, a ciapier, choć i vyrasła, u dušy joju zastajusia. I hetaja darosłaja «ja» taksama apaviadaje, znachodzicca niby za kadram. Miesca dziei — vioski Siastronki, Varoničy Połackaha rajona, horad Połack, čas daškolnaha malenstva», — raskazvaje Ina Snarskaja pra svaju knihu.
6. Maks Ščur z knihaj «Tam, dzie nas niama» (Łohvinaŭ, 2022)
Kniha «Tam, dzie nas niama» — dobry prykład taho, jak litaratura nabyvaje svaju vahu i pieraasensoŭvajecca ciaham času. Maks Ščur — paet, pierakładčyk, prazaik i eseist. Naradziŭsia ŭ Breście. «Ja pisaŭ raman pra svaju minskuju maładość hadoŭ šeść zapar u 1999—2004-m, užo ŭ emihracyi. Dasłaŭ rukapis na premiju Juchnaŭca, vyjhraŭ — paśla čaho pra knihu, aŭtara i samu premiju tut ža zabyli. Adnak 2020 hod niečakana zrabiŭ moj raman iznoŭ aktualnym, a 2022 hod kančatkova prymusiŭ mianie jaho adredahavać i ŭrešcie — amal praz 20 hadoŭ — apublikavać».
Aŭtar užo atrymlivaŭ premiju imia Ježy Hiedrojcia — u 2016 hodzie za raman «Zaviaršyć hieštalt».
Čytajcie taksama:
Śviatłana Kurs: Pakul leŭ ci koń žyvyja, ich buduć łupić z usich bakoŭ
Lepiej ničoha nie rabi dla Biełarusi, čym zroblenaje vymučanaje — Śviatłana Kurs
