Polšča tracić na vojska bolš za inšyja krainy NATA
Pa pakazčyku vydatkaŭ na abaronu ŭ pracentach ad VUP Polšča stała lidaram siarod krain NATA, abahnaŭšy ŭ tym liku i ZŠA.
Polskija vajskoŭcy padčas pres-kanfierencyi ministra abarony Polščy Marjuša Błaščaka ŭ Jaryłaŭcy, 12 žniŭnia 2023 h. Fota: AP Photo / Michal Dyjuk
Pavodle słoŭ dyrektara Polskaha ekanamičnaha instytuta doktara navuk Piatra Araka, jakija pryvodzić polskaje internet-vydańnie Forsal.pl, Polšča tracić čatyry pracenty svajho VUP na vajskovyja mety. Apošni raz taki pakazčyk u krainy byŭ u pačatku 1980-ch hadoŭ. Hiermanija apošni raz vydatkoŭvała stolki hrošaj na abaronu ŭ adnosinach da VUP u 1960-ja hady. Francyja prykładna ŭ toj ža čas, u kancy vajny ŭ Ałžyry.
Pa danych Miunchienskaha instytuta Ifo, u hetym hodzie krainy NATA (i Šviecyja) vydatkujuć na ŭzbrajeńnie ŭ siarednim 1,9% svajho VUP, što na 0,2% bolš, čym u 2021 hodzie — apošnim hodzie pierad napadam Rasii na Ukrainu.
Krain-členaŭ z vydatkami na ŭzbrajeńnie, jakija pieravyšajuć 2% VUP, budzie 11. Absalutnym rekardsmienam stanie Polšča, dzie hetyja vydatki dasiahnuć, pavodle analizu Ifo, 4,3% VUP, što aznačaje pavieličeńnie na 2,1% u paraŭnańni z 2021 hodam.
Ekśpiert adznačaje, što The Economist apublikavaŭ krychu nižejšyja acenki vydatkaŭ na ŭzbrajeńnie (jany na hrafiku nižej), ale Polšča pa-raniejšamu zastajecca rekardsmienam. Pry hetym, što niemałavažna, bolš za pałovu srodkaŭ na vojska — heta biudžet na jaho madernizacyju.
Piotr Arak źviartaje ŭvahu, što, niahledziačy na vajnu va Ukrainie i realnuju pahrozu rasijskaj ahresii dla ŭsioj Jeŭropy, ahulny vajskovy biudžet krain NATA siońnia nižejšy, čym u 1990-ja hady. Tolki tracina krain-udzielnic dasiahnuli pakazčyku vydatkaŭ na abaronu ŭ pamiery 2% ad VUP, uzhodnienaha na samicie va Uelsie ŭ 2014 hodzie.
Ekśpiert zaŭvažaje, što Polšča stanovicca najbujniejšym atrymalnikam uzbrajeńnia z Paŭdniovaj Karei ŭ Jeŭropie. U vyniku polskaja armija pavinna zakupić adtul (a taksama vyrabić u Polščy) da 1000 tankaŭ i bolš za 600 adzinak artyleryjskaj techniki, puskavyja ŭstanoŭki K229 Chunmoo i samaloty FA-50.
Vytvorčaść braniatechniki pavinna pačacca ŭ Poznani. Metavym rynkam dla jaje moža stać Jeŭrapiejski sajuz. Da hetaha času jeŭrapiejcy ŭ asnoŭnym zabiaśpiečvali siabie sami i atrymlivali ŭzbrajeńnie ad ZŠA.
Niahledziačy na toje, što častka ŭzbrajeńnia zakuplajecca za miažoj, vytvorčaść značnaj ich častki i absłuhoŭvańnie pa-raniejšamu ažyćciaŭlajucca ŭ Polščy. Raschody na madernizacyju vajskovaha siektara ŭ pierśpiektyvie pryviaduć da pieraŭtvareńnia jaho ŭ adzin ź pieradavych siektaraŭ ekanomiki.
Ciapier viadučym siehmientam na polskim abaronnym rynku źjaŭlajucca vajskovyja naziemnyja transpartnyja srodki, rakiety i sistemy supraćrakietnaj abarony, a taksama zapčastki dla samalotaŭ i viertalotaŭ.
Ekśpiert adznačaje, što ciažka vyznačyć ahulnuju kolkaść zaniatych u abaronnaj śfiery. Pa apošnich najaŭnych danych, u 2021 hodzie ŭ polskich kampanijach, jakija vyrablajuć uzbrajeńnie, pracavała kala 28 tysiač čałaviek. Abjom prodažu pradukcyi vyklučna vajskovaha pryznačeńnia dasiahnuŭ šaści miljardaŭ złotych (kala 1,3 miljarda jeŭra). Vierahodna, uvieś siektar našmat bolšy, ale poŭnyja danyja adsutničajuć.
Siarod daśledčykaŭ niama adzinaha mierkavańnia adnosna ŭpłyvu vajskovych vydatkaŭ na ekanomiku, bo ŭsio zaležyć ad danych, krainy i pieryjadu vydatkaŭ. U litaratury pa abaronnaj pramysłovaści ZŠA multyplikatar dla vajskovych vydatkaŭ składaje kala 1. Heta značyć, na kožny dalar, jaki vy vydatkoŭvajecie, vy viartajecie prykładna adzin dalar dabaŭlenaj vartaści ŭ ekanomiku. Dla hramadzianskich siektaraŭ multyplikatar varjirujecca ad 1 da bolš za 2 u zaležnaści ad kankretnaha prajekta.
Na samicie ŭ Vilni dasiahnuta pahadnieńnie ab pačatku dziejnaści fondu NATA, jaki aceńvajecca ŭ 1 miljard jeŭra. Jon nakiravany na padtrymku inavacyjnych startapaŭ u hramadzianskim siektary, vyniki jakich mohuć być skarystanyja ŭ vajskovaj halinie.
Ale hałoŭnaj metaj rostu vajskovych vydatkaŭ, jak adznačaje Piotr Arak, źjaŭlajecca nie ekanamičny rost ci zaniataść, a nacyjanalnaja biaśpieka.
Čytajcie jašče:
Jak Rumynija pieratvarajecca ŭ aporu ŭschodniaha fłanhu NATA
Polšča raźmieścić pobač ź Biełaruśsiu novuju rakietnuju bryhadu z ustanoŭkami HIMARS
Polšča ŭzmocnić miažu ź Biełaruśsiu 10 tysiačami vajskoŭcami
