AAN pryznała, što ŭ Biełarusi paśla vybaraŭ byli ŭ tym liku złačynstvy suprać čałaviečnaści
Vyjšaŭ dakład Viarchoŭnaha kamisara Arhanizacyi Abjadnanych Nacyj pa pravach čałavieka «Stanovišča ŭ halinie pravoŭ čałavieka ŭ Biełarusi na parozie prezidenckich vybaraŭ 2020 hoda i paśla ich». U dakładzie zroblena vysnova: jość dastatkovyja padstavy mierkavać, što ŭ Biełarusi adbyvalisia i adbyvajucca sistematyčnyja, masavyja i hrubyja parušeńni pravoŭ čałavieka, a niekatoryja z parušeńniaŭ mohuć taksama pryraŭnoŭvacca da złačynstvaŭ suprać čałaviečnaści. «Viasna» koratka pryvodzić jaho źmiest.
Dakład pradstaŭleny ŭ vykanańnie rezalucyi 49/26 Rady pa pravach čałavieka i ŭ miežach 52-j siesii AAN, jakaja prachodzić ciapier u Ženievie (27 lutaha — 31 sakavika 2023 hoda). Dakład achoplivaje padziei ŭ Biełarusi z 1 maja 2020 hoda na parozie prezidenckich vybaraŭ 2020 hoda pa 31 śniežnia 2022 hoda i zasnavany na detalnym analizie 207 hutarak z achviarami i śviedkami, pradstaŭnikami niedziaržaŭnych arhanizacyj, žurnalistami, advakatami i miedycynskimi rabotnikami. U dakładzie achopleny nastupnyja temy:
- nieapraŭdanaje i niesuraźmiernaje prymianieńnie siły,
- katavańni i inšyja žorstkija, biesčałaviečnyja ci źnievažajučyja hodnaść vidy abychodžańnia i pakarańnia,
- advolnyja aryšty i zatrymańni,
- prava na naležnuju zakonnuju praceduru i spraviadlivy sudovy razbor,
- svaboda słova, mirnych schodaŭ i asacyjacyj,
- seksualny i hiendarny hvałt,
- razłučeńnie ź dziećmi i niepravamiernaje ŭmiašańnie ŭ siamiejnaje žyćcio,
- vyhnańnie.
«Paśla prezidenckich vybaraŭ 2020 hoda ŭ Biełarusi nie mienš za 100 000 čałaviek schavalisia za miažoj. Ludzi byli vymušanyja pakinuć krainu i nie mahli biaśpiečna viarnucca praz pahrozy advolnaha zatrymańnia, žorstkaha abychodžańnia, a taksama parušeńniaŭ ekanamičnych, sacyjalnych i kulturnych pravoŭ. Takoje pieramiaščeńnie niepasredna źviazana z palitykaj i praktykaj kiraŭnictva Biełarusi, u tym liku z masavym padaŭleńniem inšadumstva i naŭmysna stvoranaj atmaśfieraj varožaści, jakaja pieraškadžaje biaśpiečnamu viartańniu», — havorycca ŭ dakładzie pra vyhnańnie.
Dakład taksama zhadvaje Kanstytucyjnyja papraŭki, uniesienyja ŭ 2022 hodzie, jakija praduhledžvajuć mahčymaść pazbaŭleńnia hramadzianstva, a taksama zakon, jaki dazvalaje pazbavić hramadzianstva asobu, asudžanuju za «ŭdzieł u ekstremisckaj dziejnaści albo pryčynieńnie ciažkaj škody intaresam Respubliki Biełaruś».
«Zakon skiravany suprać tych, chto «źbieh i pryčyniaje škodu krainie», — spasyłajucca na vykazvańni ŭład dakładčyki.
Taksama AAN adznačaje, što Kanstytucyja Biełarusi zachoŭvaje śmiarotnaje pakarańnie, značna pašyrajučy śfieru dziejańnia Kryminalnaha kodeksa.
«Zaraz śmiarotnaje pakarańnie moža być vyniesiena za złačynstvy, nie źviazanyja z naŭmysnym zabojstvam, u parušeńnie minimalnych mižnarodnych standartaŭ prymianieńnia śmiarotnaha pakarańnia, jakija abmiažoŭvajuć jaho najbolš ciažkimi złačynstvami, źviazanymi z naŭmysnym zabojstvam».
Siarod vynikaŭ dakłada prahučała i toje, što niekatoryja z parušeńniaŭ u Biełarusi «mohuć taksama pryraŭnoŭvacca da złačynstvaŭ suprać čałaviečnaści».
