Biblija na biełaruskaj movie: ciažkaści pierakładu

Stary Zapaviet Antonij Bokun pierakłaŭ ź iŭryta, a Novy Zapaviet — sa staražytnahreckaj movy. 

Pieršyja sproby pierakładu Śviatoha Pisańnia na miascovuju havorku byli ździejśnieny jašče da Skaryny ŭ XIV—XV stahodździach. Paśla pieršadrukara značnym pierakładam była praca Vasila Ciapinskaha. A voś paźniej da hetaha nie viartalisia až da XX stahodździa.

U 1931 hodzie na taraškievicy pabačyŭ śviet «Novy Zapaviet i Psałmy». U jakaści pierakładčykaŭ vystupili pratestancki śviatar Łukaš Dziekuć-Malej i Anton Łuckievič. Pierakład mieŭ značnuju papularnaść. Im navat karystalisia katalickija śviatary.

U 1938 hodzie łacinkaj byŭ vydadzieny pierakład Biblii rymska-katalickaha śviatara Vincenta Hadleŭskaha. Jon nasyčany ŭłaścivaj dla polskaj movy relihijnaj terminałohijaj i tapanimikaj.

U Savieckaj Biełarusi ŭ 1968 hodzie za pierakład Śviatoha Pisańnia ŭziaŭsia Uładzisłaŭ Čarniaŭski. Jon skončyŭ pracu ŭ siaredzinie 1980-ch hadoŭ. Vydańnie pa častkach było ździejśniena tolki ŭ 1990-ch — pačatku 2000-ch. Poŭny tekst vyjšaŭ u 2012-m. U pierakładzie značna bolš biełaruskich terminaŭ, aznačeńniaŭ, kanstrukcyj u paraŭnańni ź inšymi pierakładami dla biełaruskich katalikoŭ.

U 1989 hodzie Pravasłaŭnaj carkvoj była stvorana Biełaruskaja biblijnaja kamisija. Pieršaje Jevanhielle jana vydała ŭžo ŭ 1991 hodzie, ale dalej carkoŭnyja ŭłady pracu nie padhaniali. U 2017 hodzie byŭ prezientavany pierakładzieny z aryhinalnaha staražytnahreckaha tekstu Novy Zapaviet. Jon vyznačajecca leksikaj, jakaja blizkaja da carkoŭnasłavianskaj tradycyi. Naprykład, tam prysutničajuć takija nieŭłaścivyja biełaruskaj movie słovy, jak «błaženny», «błahadać», «śviaščennasłužyciel».

U tym ža 2017 hodzie vyjšła poŭnaje vydańnie Novaha Zapavietu, ździejśnienaje siekcyjaj pa pierakładzie liturhičnych tekstaŭ i aficyjnych dakumientaŭ Katalickaha kaścioła. Kataliki tradycyjna vykarystoŭvajuć formu imieni «Jezus».

Pierakładami zajmalisia i asoby pa-za Carkvoju. Admietna, što mienavita hetyja padźvižniki zmahli ździejśnić poŭnyja pierakłady tekstaŭ Śviatoha Pisańnia. Pieršym, chto pierakłaŭ usiu Bibliju na biełaruskuju movu, byŭ historyk movy Janka Stankievič. Stary Zapaviet jon pierakładaŭ ź jaŭrejskaj, a Novy Zapaviet — z hrečaskaj movaŭ. Całkam vydańnie źjaviłasia na śviet u 1973 hodzie. Hety pierakład nasyčany dyjalektnymi słovami i tak lubymi hetamu intelektuału nieałahizmami.

U 1995 hodzie pabačyŭ śviet pierakład Novaha Zapavietu i Psałtyra Vasila Siomuchi. A poŭny pierakład Śviatoha Pisańnia vyjšaŭ u 2002 hodzie. Tekst vielmi bahaty na biełaruskuju leksiku. U toj ža čas jaho krytykujuć za volnaść u pierakładzie składanych miescaŭ, dyjalektnaje napisańnie biblejskich imionaŭ. U vinu stavicca i toje, što za asnovu pierakładu byŭ uziaty rasijski sinaidalny pierakład 1840 hoda.

Svaju pracu Vasil Siomucha pačynaŭ u składzie Biblijnaj kamisii. Pazicyja jaje siabroŭ była takaja: «kab było ŭ im tolki toje, što j pa-rusku, i ni na krok ubok». Siomucha adznačaŭ ciažkaści pierakładu: «Skažam, słova «błahodať». Jak pierakłaści? Pa-biełarusku «błaha» — heta «vielmi kiepska», pa-rusku — naadvarot, «vielmi dobra». … Ad słovazłučeńnia «łaska Božaja», jakoje ŭžyvajuć kataliki, ja admoviŭsia, bo histaryčna «łaska» ŭzychodzić da adnaho korania sa słovam «liślivaść».

Pastar Antonij Bokun raniej adznačaŭ, što dla jaho samym składanym było vyznačycca ź pierakładam imionaŭ. Raspaŭsiudžanyja imiony jon davaŭ u ahulnapryniataj formie, a voś redkija imiony i najmieńni pakidaŭ u zachodniaj tradycyi jaŭrejaŭ, tamu ŭ tekście Antonija Bokuna pobač ź Jakubam, Jazepam, Daniiłam prysutničajuć Abraham, Betlejem, Halhota.

Mienavita pravapis i roznyja varyjanty ŭłasnych nazvaŭ, u tym liku nazvaŭ hieahrafičnych, adroźnivajuć usie teksty pierakładaŭ. Kožnaja kanfiesija karystajecca svajoj terminałahičnaj tradycyjaj. Navat imia Boha va ŭsich pišacca pa-svojmu: Iisus, Jezus, Isus.

Prapanujem čytaču samomu paraŭnać pieradaču pierakładčykami viadomych miescaŭ sa Śviatoha Pisańnia

Bohu — Bohava, a kiesaru — kiesarava

Tady kaža im: «Dyk addavajcie toje, što cezara, cezaru, a što Božaje, — Bohu». I ździŭlalisia ź Jaho. — Pierakład A.Bokuna.

I, adkazvajučy, Isus skazaŭ im: addajcie kiesarava kiesaru, a Božaje Bohu. I dzivavalisia ź Jaho. — Pierakład Ł. Dziekuć-Maleja. 

Jezus-ža adkazvajučy skazaŭ im: Dyk addajcie, što cezarava, cezaru, a što Božaje, Bohu. I dzivilisia z hetaha. — Pierakład V. Hadleŭskaha.

Isus skazaŭ im u adkaz: addavajcie kiesaravaje kiesaru, a Božaje Bohu. I ździŭlalisia ź Jaho. — Pierakład U. Čarniaŭskaha.

I skazaŭ im Iisus u adkaz: addavajcie kiesarava kiesaru, a Božaje Bohu. I dzivilisia Jamu. — Pierakład Biełaruskaj biblijnaj kamisii.

I, adkazujučy, Isus skazaŭ im: «Cesarava addavajcie cesaru, a Božaje Bohu». I dzivilisia ź Jaho. — Pierakład Ja. Stankieviča.

Isus skazaŭ im u adkaz: addavajcie kiesaravaje kiesaru, a Božaje Bohu. I ździŭlalisia ź Jaho. — Pierakład V. Siomuchi.

Vaładarstva majo — nie ad hetaha śvietu

Adkazaŭ Isus: «Vaładarstva Majo nie z hetaha śvietu. Kali b z hetaha śvietu było Vaładarstva Majo, pasłuhačy Maje zmahalisia b, kab Ja nie byŭ vydadzieny Judejam. Ciapier ža Vaładarstva Majo nie zhetul». — Pierakład A. Bokuna.

Isus adkazaŭ: Carstva Majo nie z hetaha śvietu; kali b z hetaha śvietu było carstva Majo, to słuhi Maje barolisia by, kab žydy nie vydali Mianie. Ale carstva Majo nie zhetul. — Pierakład Ł. Dziekuć-Maleja.

Adkazaŭ Jezus: Karaleŭstva majo nie jość z hetaha śvietu. Kali b karaleŭstva majo było z hetaha śvietu, to słuhi maje peŭnie ž bilisia b, kab ja nie byŭ vydany žydom. Ciapier ža karaleŭstva majo nie jość adhetul. — Pierakład V. Hadleŭskaha.

Adkazaŭ Isus: «Majo Vaładarstva nie z hetaha śvietu; kab Majo Vaładarstva było z hetaha śvietu, pasłuhačy Maje vajavali b, kab nie byŭ Ja vydadzieny judejam; ale Vaładarstva Majo ciapier nie adhetul». — Pierakład U. Čarniaŭskaha.

Adkazaŭ Iisus: Carstva Majo nie ad hetaha śvietu; kali b ad hetaha śvietu było Carstva Majo, to słuhi Maje zmahalisia b za toje, kab Mianie nie vydali Iudziejam. Ale ciapier Carstva Majo nie adhetul. — Pierakład Biełaruskaj biblijnaj kamisii.

Isus adkazaŭ: «Haspadarstva Majo nie z hetaha śvietu; kali b haspadarstva Maje było z hetaha śvietu, słuhi Maje vajavali b, kab Ja nie byŭ vydany Judejam; ciapier ža haspadarstva Majo nie adhetul». — Pierakład Ja. Stankieviča.

Isus adkazvaŭ: Carstva Majo nie ad śvietu hetaha; kali b ad śvietu hetaha było Carstva Majo, dyk słuhi Maje zastupilisia b za Mianie, kab Ja nie byŭ addadzieny Judejam; ale ciapier Majo Carstva nie adhetul. — Pierakład V. Siomuchi.

Prykazańnie novaje daju vam: lubicie adzin adnaho

Novaje prykazańnie daju vam, kab vy lubili adzin adnaho; jak Ja palubiŭ vas, tak i vy lubicie adzin adnaho. — Pierakład A.Bokuna.

Daju vam novaje prykazańnie: kab lubili adzin adnaho; jak Ja palubiŭ vas, tak i vy lubiecie adzin adnaho. - Pierakład Ł. Dziekuć-Maleja.

Prykazańnie novaje daju vam, kab vy lubili adzin druhoha; tak jak ja vas uźlubiŭ, kab i vy lubili adzin druhoha. — Pierakład V. Hadleŭskaha.

Prykazańnie novaje daju vam, kab vy lubili adzin adnaho; jak Ja uźlubiŭ vas, kab i vy adzin adnaho lubili. - Pierakład U. Čarniaŭskaha.

Zapaviedź novuju daju vam: kab vy lubili adzin adnaho; jak Ja ŭźlubiŭ vas, tak i vy lubicie adzin adnaho. — Pierakład Biełaruskaj biblijnaj kamisii.

Novaje raskazańnie daju vam, kab vy miłavali adzin adnaho; jak Ja miłavaŭ vas, kab i vy lubili adzin adnaho. — Pierakład Ja. Stankieviča.

Zapaviedź novuju daju vam, palubiecie adzin adnaho; jak Ja palubiŭ vas, tak i vy palubiecie adzin adnaho. — Pierakład V. Siomuchi.

Heta Kroŭ Maja novaha zapavietu

I, uziaŭšy kielich i padziakavaŭšy, daŭ im, kažučy: «Picie ź jaho ŭsie, bo heta jość Kroŭ Maja Novaha Zapavietu, jakaja pralivajecca za mnohich dziela adpuščeńnia hrachoŭ». — Pierakład A.Bokuna.

I skazaŭ im: heta jość kroŭ Maja novaha zapavietu, što za mnohich pralivajecca. - Pierakład Ł. Dziekuć-Maleja.

I skazaŭ im: Hetaja jość kroŭ maja novaha zakonu, katoraja za mnohich budzie pralita. — Pierakład V. Hadleŭskaha.

I havoryć im: «Heta jość Kroŭ Maja Novaha Zapavietu, jakaja za mnohich pralivajecca». — Pierakład U. Čarniaŭskaha.

I skazaŭ im: heta Kroŭ Maja novaha zapavietu, jakaja za mnohich pralivajecca. — — Pierakład Biełaruskaj biblijnaj kamisii.

I skazaŭ im: «Heta jo kroŭ Maja Novaha Zakonu, za šmat vylivanaja». — Pierakład Ja. Stankieviča.

I skazaŭ im: heta Kroŭ Maja novaha zapavietu, za mnohich pralivanaja. — Pierakład V. Siomuchi.

Čytajcie jašče:

Jak vybrać pamiž «łaskaj» i «błahadaćciu» i z čaho lepš pačynać Novy Zapaviet

Nashaniva.com

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj
ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru
«Našaj Nivy» ŭ TH

26

1

3

2

4

7