Novy fieniks: navukoŭcy blizkija da taho, kab uvaskresić vymierły vid ptušak
Simvał vymirańnia žyvioł — dado, dziŭnavataja ptuška, što žyła na vostravie Maŭrykij da kanca 17 stahodździa i całkam źnikła. Ëść usie šancy, što chutka dado, nibyta mifałahičnaja ptuška fieniks, vierniecca ŭ naš śviet.
Stend, pryśviečany dado, u muziei pryrodaznaŭčaj historyi Oksfardskaha ŭniviersiteta. Krynica: commons.wikimedia.org
Kali na Maŭrykij prybyli maraki, jany pryvieźli z saboj novych žyvioł nakštałt pacukoŭ i novyja zvyčai, u tym liku palavańnie. Pad upłyvam hetych faktaraŭ dado, jakija nie viedali, što ludziej treba aścierahacca, vymierli za niekalki dziesiacihodździaŭ, piša CNN.
Ciapier hrupa navukoŭcaŭ žadaje ŭvaskresić maŭrykijskaha dronta (heta inšaja nazva ptuški). Ich ambitny prajekt uklučaje ŭ siabie dasiahnieńni pa siekvienavańni staražytnaha DNK, redahavańni hienaŭ i sintetyčnaj bijałohii. Vučonyja spadziavajucca, što prajekt adkryje novyja mietady abarony ptušak ad vymirańnia — važnaj prablemy našaha času.
Adna z udzielnic inicyjatyvy, prafiesarka Bet Šapira z amierykanskaha startapa Colossal Biosciences, raskazvaje, što ŭžo ździejśniła pieršy pryncypovy krok u prajekcie: jana całkam siekvienavała hienom dado na asnovie hienietyčnaha materyjału, zdabytaha z reštkaŭ dado ŭ Danii.
Nastupny krok — paraŭnać atrymanuju hienietyčnuju infarmacyju z hienomam najbližejšych «svajakoŭ» maŭrykijskaha dronta ź siamiejstva hałubinych. Razmova pra sučasnaha nikabarskaha hołuba ci vymierłaha radryhieskaha dronta, hihanckaha hołuba, što nie ŭmieŭ latać i žyŭ na vostravie niedaloka ad Maŭrykija. Dziakujučy hetamu navukoŭcy spadziavajucca zrazumieć, jakija mutacyi ŭ hienomie robiać dado mienavita hetym vidam.
Ale ž treci krok budzie našmat bolš składanym. Navukoŭcam treba budzie vykarystać DNK vymierłaj ptuški, kab zaprahramavać kletki žyvoha «svajaka» maŭrykijskaha dronta. Navat kali ŭsio ŭdasca, vučonyja stvorać nie dakładnuju kopiju ptuški, što žyła 400 hadoŭ tamu, a źmienienuju hibrydnuju formu.
Ź inšaha boku, udaskanalvańnie mietadaŭ sintetyčnaj bijałohii moža mieć vialikija nastupstvy dla zachavańnia inšych ptušak ad vymirańnia. Bo dziakujučy hetym mietadam vučonyja, musić, zmohuć pieramiaščać pamiž ptuškami tyja ci inšyja hienietyčnyja prykmiety, što dazvolić abaraniać ich ad źmien klimatu i skaračeńnia zvykłaha asiarodździa raśsialeńnia.
Fiziki nazvali miesca ŭ pamiaškańni, dzie najlepš chavacca ad udarnaj chvali pry jadziernym vybuchu
«Marski krakadził», znojdzieny na ŭźbiarežžy Brytanii, — samy staražytny pradstaŭnik vidu. Jon isnavaŭ 185 młn hadoŭ tamu
Navukoŭcy zmahli spynić praces stareńnia ŭ myšej i navučylisia kiravać hetym pracesam. A što nakont ludziej?
