Znajści
Ałharytmičny łacinski varyjant
17.04.2022 / 10:26RusŁacBieł

«Naš kryžovy šlach niepaźbiežna skončycca tryumfam vyzvaleńnia». Ksiondz Barok — pra Vialikdzień u čas vajny

Siońnia ŭ katalikoŭ Vialikdzień. U hety čas idzie 53-ci dzień vajny va Ukrainie. Pra toje, jak pravieści hetaje śviata, kali adbyvajucca takija dramatyčnyja padziei, «Zierkało» pahutaryła z ksiandzom Viačasłavam Barkom, pastyram biełarusaŭ-katolikaŭ u Varšavie.

Fota: Radyjo Racyja

Viačasłaŭ Barok — katalicki śviatar z pasiołka Rasony ŭ Viciebskaj vobłaści, a taksama aŭtar YouTube-kanała «Ksiondz Barok». U śniežni 2020-ha jaho asudzili na 10 sutak pa artykule ab demanstracyi nacysckaj simvoliki z-za taho, što apublikavaŭ u svaich sacsietkach antyfašysckuju karykaturu dyzajniera Uładzimira Ceślera. Uletku 2021-ha ksiondz pakinuŭ Biełaruś.

— Ksiondz Viačasłaŭ, ź jakim nastrojem vy padychodzicie da Vialikadnia?

— Vialikdzień — heta hałoŭnaje śviata chryścijan. U hetym hodzie ja, jak zaŭsiody, budu śviatkavać jaho z radaściu i nadziejaj. Čamu? Bo ŭvaskrašeńnie Chrysta daje nam nadzieju na toje, što ŭ historyi našaj krainy, dy ŭsich inšych, abo kožnaha asabista ŭ vyniku ŭsio skončycca dobra. Chrystos nie dziela taho pieramoh hrech, śmierć i zło, kab paśla, u niejki momant raźvićcia ludskoj cyvilizacyi, jany znoŭ uziali vierch. Nie, tak nie byvaje. Pieramožca jość Chrystos, jon usiemahutny i raniej ci paźniej kropki ŭ historyi parasstaŭlaje.

Tak, aktyŭnaja faza vajny raspačałasia zusim niadaŭna. Ale ž my razumiejem, što sapraŭdy vajna va Ukrainie idzie z 2014 hoda, uvieś hety čas tam hinuli ludzi. Dy i toje, što adbyvajecca ŭ Biełarusi z 2020-ha, taksama pa-svojmu vajna. Spračacca nie budu, vyhladaje jano pa-inšamu, ale pakuty ludskija takija ž, bo dla mianie śmierć tysiačy čałaviek i adnaho, jaki straciŭ žyćcio niespraviadliva, — adnolkava niepaŭtornaja trahiedyja.

Hienacyd, jaki zaraz adbyvajecca va Ukrainie, — heta niespraviadlivaść. Ale, uspomnicie, u pieršyja dni vajny navat daśviedčanyja palityki kazali, što Ukraina nie maje budučyni, i jany pamylalisia. Siońnia ja z zachapleńniem hladžu na hetuju krainu, na hety mužny narod, jaki zmahajecca za svaju niezaležnaść. Što žachlivaha ŭ hetam?

— Jak u vyrazie — šklanka napałovu pustaja ci napałovu poŭnaja? 

— Kaniešnie! A čamu? Bo nadzieju daje Chrystos. Kali jon idzie na kryž, ja nie płaču pa im. Čamu? Tamu što jon skazaŭ žančynam ź Ijerusalimu: «Nie płačcie pa mnie, a płačcie pa sabie i dzieciach vašych». Kali ja baču zmahańni spraviadlivaha čałavieka, ja pierakanany, što ŭ jaho ŭsio atrymajecca. Ukraincy pieramohuć rasijski režym.

Ale heta nie značyć, što ja ŭsprymaju śviet praz ružovyja akulary. Kali ja kažu pra radaść Vialikdnia, heta nie značyć, što ja nie pieražyvaju z-za taho, što hinuć ludzi ci biełarusy nie mohuć viarnucca dadomu. Ale heta nie moža zabrać u mianie nadzieju na toje, što dabro voźmie vierch.

— Jak nastroić siabie na śviata?

— Smutak i kiepski nastroj prychodziać tady ŭ serca čałavieka, kali jon robić zło. Kali Kain zabiŭ Aviela, jon pačaŭ sumavać. Čamu? Bo zło źniščaje nas. Kali ty sumniavaješsia, prosta pačni dapamahać inšym. Ja zaŭsiody paraŭnoŭvaju ludziej, jakija zadajuć pytańnie: «A što rabić?», z tymi, chto niešta robić. Kali ja prychodžu da svajoj parafii i sustrakajusia z vałanciorami, jakija pracujuć z ukrainskimi biežancami abo biełarusami, jakija vymušany byli pakinuć radzimu, to ja nie čuju ad ich pytańnia: «Što rabić?» Ja adčuvaju ich zadavalnieńnie ad taho, što jany robiać niešta dobraje. Baču ŭ ich vačach nadzieju na śvietłyja pieramieny. Tamu, kali chočaš uvajści ŭ atmaśfieru radaści, dapamahaj.

— Vy kažacie pra dziejańnie, ale niekatoryja dakarajuć siabie za biaździejnaść: vajna idzie, a ja ničoha nie rablu (abo nie mahu zrabić), kab heta spynić. Jak z hetym žyć?

— Pačućcio viny pavinna być abjektyŭnym. Kali ty zrabiŭ niešta kiepskaje, tady pavinna być pačućcio viny. Zaraz, kali z našaj terytoryi laciać rasijskija rakiety i iduć ich vojski, niekatoryja biełarusy raptam adčuli pačućcio viny. A raniej dzie vy byli? Dzie było vaša pačućcio viny, kali dziesiacihodździami niščyłasia biełaruskaja kultura, kali tysiačy ludziej traplali za kraty za sprobu dabicca praŭdy? Tady pačućcia viny niejak nie było. Ja heta kažu, kab ludzi razumieli: pačućcio viny treba mieć za svoj učynak. Toje, što robicca siońnia, — heta było pradkazalna. Ja adrazu kazaŭ: šlach biezzakońnia nie pryniasie Biełarusi ničoha dobraha. Ale treba było dumać pra heta raniej.

— Atrymlivajecca zamknionaje koła…

— Ja zaraz znachodžusia ŭ Polščy, dapamahaju ŭciekačam z Ukrainy. I kali ja heta rablu, u mianie niama nijakaha pačućcia viny za toje, što z terytoryi Biełarusi idzie ahresija. Tamu maja parada: vypraŭlajcie pamyłki minułaha i prosta rabicie dabro. A dla hetaha ŭ čałavieka jość tysiačy sposabaŭ.

— Jość ludzi, jakija adčuvajuć siabie vinavatymi za toje, što biełaruski pratest nie zmoh pieramahčy. Maŭlaŭ, Kali b u nas atrymałasia, to, moža, i nie było b va Ukrainie vajny, ci nie ŭ takich maštabach. Što b vy im skazali?

— Pazicyja biełaruskaha hramadstva ŭ 2020−2021 hodzie była pravilnaj. My chacieli zbudavać svajo žyćcio pa zakonie, i heta vierna. My nie možam skazać, što biełarusy tady zdalisia, bo niapravilna dumać, što naš kanflikt — heta tolki ŭnutrany kanflikt biełaruskaha hramadstva. Za toje, što pieramieny da kanca nie adbylisia, niasie adkaznaść i mižnarodnaja supolnaść. Jana nie dapamahła nam naležnym čynam pieramahčy biezzakońnie tady, kali Kreml dapamoh režymu ŭtrymacca. I kali siońnia z boku niekatorych ukraincaŭ niedalnabačna hučać u naš adras abvinavačvańni, heta niespraviadliva. Čamu? Bo ŭ 2020-m ukraincy taksama naležnym čynam nie padtrymali biełaruskija pieramieny.

Ja zhodzien z tym, što, kali b u 2020-m historyja Biełarusi pajšła inšym šlacham, siońnia va Ukrainie vajny takoho maštabu nie mahło b być.

— Chtości b vam adrazu zapiarečyŭ: raptam, kali b pieramoh pratest, vajna pačałasia b u Biełarusi.

— Čałaviek, jaki vieryć u Boha i ŭ toje, što Chrystos prapaviedvaŭ Vaładarstva Božaje, jakoje budujecca na praŭdzie, spraviadlivaści, lubovi, pavinien vieryć: heta vaładarstsva mahčyma. Nie treba dumać, što ty prajhraješ na hetym šlachu. Čałaviek nikoli nie dojdzie da svabody, kali budzie dumać pra imaviernaść svajoj parazy.

Fota: Maryna Sinkievič, catholic.by

— Niekatoryja zadajucca pytańniem: A jak Boh moh dapuścić toje, što adbyvajecca va Ukrainie? Buču, Irpień?

— Haspodź dapuskaje prajaŭleńnie volnaj voli čałavieka. Jon nie trymaje nikoha za ruku. Buču, naprykład, zrabili rasijskija vajskoŭcy — zvyčajnyja ludzi, jakija sami vybrali słužeńnie złu. Tamu adkaznaść za źvierstva vajny na kožnym z tych, chto akazaŭsia na baku zła. Adzinaje, zdavałasia b, u čym možna abvinavacić Hospada, — toje, što jon daŭ čałavieku rozum i volnuju volu. Ale heta absurdnaja pastanoŭka pytańnia, bo, kali b ludzi karystalisia rozumam i volnaj volej naležnym čynam i zhodna z Božaj zadumaj, takich by źvierstvaŭ nie adbyłosia.

— Chryścijanstva — relihija daravańnia. Ale jak možna daravać tuju ž Buču?

— Prabačać — heta dar Božy. Dla tych, chto nie vieryć u Hospada i viečnaje žyćcio, u mianie tut niama arhumientaŭ. Ale kali ja razumieju, što Boh daravaŭ mnie maje hrachi, to mnie praściej vybudoŭvać šlachi, na jakich ja mahu prabačyć vorahaŭ i tych, chto zrabiŭ mnie šmat kryŭdy. Parada Chrysta: prabačaj navat nie siem, a siemdziesiat siem razoŭ. Viera ŭ Božuju spraviadlivaść vyzvalaje ź niavoli žadańnia pomsty i nianaviści. U toj ža čas niazdolnaść prabačyć i žadańnie adpomścić zvodzić nas u tupik. Adsutnaść prabačeńnia bolš škodzić nam samim, čym našym kryŭdzicielam. Heta źniščaje nas znutry.

Treba razumieć: publičnyja hrachi i złačynstvy nie patrabujuć ad nas publičnaha prabačeńnia. Heta niemahčyma. Ale taki padychod nie pierakreślivaje mahčymaści prabačyć peŭnym kryŭdzicielam u indyvidualnym paradku. Zaraz kazać pra prabačeńnie tych, chto zrabiŭ Buču, składana. Značna praściej jano budzie, kali vykanaŭcaŭ hetych złačynstvaŭ spyniać. Kali adbudziecca spraviadlivy trybunał i asudžeńnie. Paśla ździejśnienaha pravasudździa praściej havaryć pra prabačeńnie. Pierš spraviadlivaść — a potym prabačeńnie.

— Šostaja zapaviedź kaža: «Nie zabi». Vychodzić, pradstaŭniki relihii pavinny adusiul zaklikać spynić vajnu. Čamu hetaha nie adbyvajecca?

— Mahu adkazać za Biełaruś. U našaj krainie hetaha nie adbyvajecca ŭ poŭnaj miery, bo niama svabody słova. Zaraz u nas niemahčyma prapaviedvać Božaje słova tak, jak chacieli b Boh i čałaviek. Tamu aceńvać siońnia Carkvu i Kaścioł takimi kryteryjami, jak by jany žyli ŭ voli, niespraviadliva. U toj ža čas Kaścioł nie raz zaklikaŭ da malitvaŭ ab spynieńni vajny. Jość śviatary, jakija znajšli ŭ sabie siłu vystupać suprać vajennaj ahresii. Viadomyja prykłady dvuch śviataroŭ ź Viciebskaj i Mahiloŭskaja abłaściej, jakija byli pakaranyja ŭładaj za svaju pazicyju. Takija ludzi jość, i dziakuj Bohu.

Jak na maju dumku, ciapier nabahata važniej, kab śviatar nie išoŭ na supracoŭnictva z režymam i nie dazvalaŭ złu vykarystać siabie i svajo prapaviedvańnie. Bo voś heta sapraŭdy zło, i za jaho čałaviek budzie adkazvać.

— Jak paraicie pravieści hety vielikodny dzień?

— Vielmi važna pajści ŭ chram, pakajacca ŭ svaich hrachach, bo naša duchoŭnaje žyćcio — heta pieršasnaje pytańnie. Ja, naprykład, usiu noč z subboty na niadzielu budu malicca. U niadzielu znoŭ budu mieć słužbu ŭ chramie. Adśviatkavaŭšy najpierš na malitvie, paśla siadu za ŭračysty stoł, źjem uračystaje śniadańnie abo abied. Kali mianie chtości zaprosić u hości, to ja budu z kimści. Vypju vina i ŭ chutkim časie pajdu spać. Bo, kali cełuju noč i ranicu čałaviek maliŭsia, jamu patrebna adpačyć.

— Što b vam chaciełasia skazać biełarusam u hety Vialikdzień?

— My šmat pieražyli, šmat daśviedčyli, i naš kryžovy šlach niepaźbiežna zakončycca tryumfam vyzvaleńnia. Siońnia vielmi važna, kab u našych sercach dabro kančatkova pieramahło zło. Kali heta adbudziecca, to my adrazu ž staniem śviedkami taho, jak abrynucca mury našaj niavoli. Na svabodu vyjduć viaźni sumleńnia, atrymajuć svabodu i tyja, chto dahetul źniavoleny prapahandaj i jašče nie staŭ na bok dabra.

Usio jašče budzie. Viercie. Bo Chrystos uvaskros! I Biełaruś uvaskreśnie.

Клас
Панылы сорам
Ха-ха
Ого
Сумна
Абуральна
Kab pakinuć kamientar, kali łaska, aktyvujcie JavaScript u naładach svajho braŭziera
Kab skarystacca kalendarom, kali łaska, aktyvujcie JavaScript u naładach svajho braŭziera