Ciažarnaść i rody: što treba viedać pra ich
publicdomainpictures.net
Jak stavicca da ciažarnaści i rodaŭ?
Ciažarnaść i rody źjaŭlajucca fizijałahičnym, h.zn. narmalnym, stanam u žyćci žančyny. Mnohija ličać, što jany — hałoŭnaje ŭ žyćci žančyny, što pradaŭžeńnie rodu i składaje sens žyćcia. (Zrešty, heta ž adnosicca i da mužčynaŭ).
Arhanizm žančyny pryrodaju padrychtavany da takich stanaŭ.
Niapravilna ličać, što ciažarnaść — heta stan nakštałt chvaroby, niebiaśpieki, a rody patrabujuć prymianieńnia šmatlikich sučasnych miedycynskich technałohij. Nasamreč, 90% usich rodaŭ nie patrabujuć nijakaha ŭmiašańnia, a dapamoha doktara padčas ciažarnaści patrebna tolki ŭ asobnych vypadkach (što nie admianiaje nieabchodnaści miedycynskaha kantrolu za stanam zdaroŭja ciažarnaj i nieabchodnaści naradžać pad kantrolem daktaroŭ u radzilnym domie). Ciažarnaść zdarovaj žančyny nie ŭjaŭlaje niebiaśpieki ni dla jaje, ni dla dziciaci.
Jakija pieryjady vydzialajuć padčas ciažarnaści?
Ciažarnaść u žančyn u normie doŭžycca 280 dzion (+/- 14 dzion), abo 40 tydniaŭ (abo 10 miesiačnych miesiacaŭ).
U novym stanie ŭźnikaje masa adčuvańniaŭ: ad ščaścia da sumnievu, ad radaści da strachu.
Vydzialajuć try trymiestry ciažarnaści.
Pieršy trymiestr ciažarnaści (ad 1 da 12 tydniaŭ). Ciažarnaść možna vyjavić užo ź pieršaha dnia zatrymki miesiačnych, vykarystoŭvajučy test-pałosku na vyznačeńnie ŭ mačy śpiecyjalnych harmonaŭ.
wikipedia.org / Klaus Hoffmeier
U hety čas apłodnienaja jajcakletka prymacoŭvajecca, ukaraniajučysia ŭ ślizistuju abałonku matki. Inakš ciažarnaść možna vyznačyć pry adsutnaści nastupnych miesiačnych. Zdarovyja apłodnienyja jajcakletki nadziejna prymacavanyja da ścienki matki. U hety čas arhanizm žančyny prystasoŭvajecca da novaha stanu i vykanańnia zadač ciažarnaści.
Jaječniki, a paźniej płacenta, vydzialajuć harmony, jakija ŭpłyvajuć na ŭvieś arhanizm. Lepšaje zabieśpiačeńnie kryvioju, tkaniny nazapašvajuć bolš vady, pavialičvajucca hrudnyja załozy. Unutranyja orhany pracujuć chutčej, bo im treba pracavać na dva arhanizmy. U pieršyja 3 miesiacy niama jašče bačnaha pavieličeńnia žyvata. Źmianiajecca, zatoje, psichičny stan.
Na 6-m tydni ciažarnaści. Fota: flickr.com / Daniel Panev
Jak raźvivajecca dzicia ŭ pieršym trymiestry?
Na praciahu niekalkich dzion jajcakletka dzielicca ŭ matačnaj trubie i ŭ połaść matki apłodnienaja jajcakletka traplaje ŭ vyhladzie šmatkletačnaha arhanizma. Z hetych kletak raźvivajecca zarodak, pupavina i płacenta. Zarodak i pupavina płavajuć u kalapłodnych vodach. Raźvićcio asobnych orhanaŭ adbyvajecca z treciaha tydnia ciažarnaści. Na piatym tydni raźvivajecca centralnaja niervovaja sistema, to bok hałaŭny i śpinny mozh, hałava z vačyma i rotam, a taksama stravavalny trakt. Pačynajecca rabota serca, rost kaściej, spačatku plečavoj, a nieŭzabavie i ściehnavoj. U 8 tydniaŭ vierchnija kaniečnaści užo majuć dałoni, raźvivajucca dychalnyja šlachi, źjaŭlajucca vušy. Na miažy pamiž 9-m i 10-m tydniami źjaŭlajucca jaječniki i jaječki. Z hetaha času pačynajecca akaścianieńnie škileta. U kancy 3-ha miesiaca daŭžynia płodu dasiahaje 7—9 sm.
Druhi trymiestr ciažarnaści (ad 13 da 26 tydniaŭ)
Užo prajšoŭ pieryjad źmien i pryvykańnia da novaha stanu, rody jašče daloka, samaadčuvańnie zvyčajna niadrennaje i ciažarnaść zvyčajna nie patrabuje asablivych abmiežavańniaŭ. Heta čas spakoju i ŭnutranaj stabilizacyi.
Pamiž 13 i 23 tydniem źjaŭlajecca adčuvańnie varušeńnia dziciaci. Zvyčajna formy cieła ciažarnaj akruhlajucca, dadajecca 3—5 kh vahi. Psichičny stan stabilny. Niekatoryja pieražyvajuć praź źmienu fihury i pavieličeńnie žyvata.
Dzicia ŭ hety čas ŭmacoŭvaje svaje myšcy, jano šturchajecca nožkami, razvodzić palčyki, ściskaje i raskryvaje kułački, moža ruchać hałavoj. Užo da 4 miesiacaŭ farmujucca najbolš važnyja refleksy. Pačynajuć farmiravacca orhany čućciaŭ. Dzicia pačynaje treniravać svaje lohkija i zdolnaść hłytańnia.
Mozh, jašče nie całkam sfarmiravany, užo moža reahavać na niajomkaje stanovišča źmienaj stanovišča cieła. Ruchi dziciaci stanoviacca vielmi aktyŭnymi, bačnymi ŭ vyhladzie napružańnia ścienki žyvata zvonku.
Na šostym miesiacy dzicia aktyŭna ŭdzielničaje ŭ fizičnym i psichičnym žyćci mamy: adčuvaje stresy, strach, radaść, zło, niebiaśpieku, spakoj. Reahuje na roznuju muzyku i «ŭciakaje» ad rezkich hukaŭ. U 6 miesiacaŭ dzicia maje vahu ad 500 da 800 hramaŭ i daŭžyniu da 30 sm, i pry zaŭčasnych rodach u jaho jość užo šaniec vyžyć.
Treci trymiestr ciažarnaści (z 26 tydniaŭ da 39 tydniaŭ)
Apošnija miesiacy ciažarnaści ŭ žančyn praciakajuć pa-roznamu. Adny spakojna rychtujucca da rodaŭ, inšyja napružana čakajuć hetaha momantu. Ale kožnaja žančyna pavinna viedać, što čym spakajniejšaj jana budzie, tym lepš dla dziciaci. U hety pieryjad dzicia najbolš chutka raście. Pavialičanaja matka i razrosłaja płacenta cisnuć na orhany małoha taza, vyklikajučy časam takija źjavy, jak zastoj kryvi ŭ vienach małoha taza, boli ŭ pajaśničnaj vobłaści, u vobłaści pramoj kiški, u nahach. Cisk na mačavy puchir moža vyklikać bolš častyja spuskańni mačy. Pavialičanaja matka moža cisnuć na straŭnik, pamianšajučy jaho abjom, što abmiažoŭvaje abjom ježy i patrabuje charčavańnia małymi porcyjami, moža źnižacca pierystaltyka kišečniku. Jak by raźmiakčajucca chrastki sustavaŭ, što źjaŭlajecca prykmietaj blizkich rodaŭ.
pixabay.com / MarioTrainotti
Psichičny stan: usio čaściej uźnikajuć dumki pra rody, strach pierad bolem i niedamahańniami, bojaź za zdaroŭje dziciaci. U hety čas nieabchodna padrychtavacca da rodaŭ, naviedać zaniatki pa padrychtoŭcy da rodaŭ ŭ žanočaj kansultacyi.
Na vośmym miesiacy płod pieravaročvajecca hałoŭkaj uniz: hałoŭkaj napierad jon budzie naradžacca. U 40 tydniaŭ vaha dziciaci dasiahaje 2800—4000 hramaŭ, a rost składaje 48—50 sm.
Kali treba stanavicca na ulik pa ciažarnaści ŭ Biełarusi?
Da 12 tydniaŭ ciažarnaści. Pry svoječasovaj pastanoŭcy na ŭlik i rehularnym naviedvańni hiniekołaha žančyna paśla rodaŭ atrymaje adnačasovuju vypłatu: na siońnia — u pamiery 216,9 rubloŭ pry naradžeńni pieršaha dziciaci ci 303,66 rubloŭ pry naradžeńni druhoha i nastupnych.
wikipedia.org
Pad čas ciažarnaści doktar budzie rehularna ahladać ciažarnuju i pryznačać praduhledžanyja dla hetaha vypadku daśledavańni, kansultacyi daktaroŭ-śpiecyjalistaŭ, a taksama analizy. Tak, ciažarnaj treba budzie prajści 3 abaviazkovyja ultrahukavyja daśledavańni płodu (UHD) — na 11—12 tydniach, na 20—22 tydniach i na 32—35 tydniach. Treba budzie zdać ahulny analiz mačy, analiz mačy pa Niečyparenku, analiz mačy na bakteryjalny pasieŭ, analiz kału, ahulny analiz kryvi + analiz kryvi na cukar (z palca), bijachimičny analiz kryvi, analiz kryvi na harmony ščytapadobnaj załozy, analiz na hrupu kryvi i Rh-faktar, analiz kryvi na sifilis, antycieły da virusaŭ hiepatytu V i S; VIČ, analiz kryvi na chłamidyi, taksapłazmoz, analiz na zhusańnie kryvi (kaahułahrama), mazok z pochvy na fłoru; pasieŭ na bakteryi, hanareju. Taksama treba budzie naviedać terapieŭta, akulista, łora, endakrynołaha, stamatołaha, zrabić kardyjahramu, UHD ščytapadobnaj załozy, a paśla 30 tydniaŭ ciažarnaści — kardyjatakahrafiju (KTH) — acenku sardečnaj dziejnaści płodu.
Jak bačym, ciažarnaj pryjdziecca aktyŭna naviedvać miedyčnyja ŭstanovy, ale robicca heta dla jaje karyści i karyści jaje budučaha dziciaci.
Kali ciažarnuju mohuć pakłaści «na źbieražeńnie»?
Arhanizm žančyny pracuje tak, što ciažarnaść źjaŭlajecca dla jaho pryjarytetam i, jak praviła, jon samastojna zabiaśpiečvaje ŭsio, kab ciažarnaść praciakała biez prablem. Jak praviła, ciažarnaja žančyna moža vieści zvykły ład žyćcia: pracavać, zajmacca chatnimi rabotami, fizkulturaj i sportam (z peŭnaj karekciroŭkaj nahruzak), mieć seksualnyja znosiny. Ale ŭ niekatorych vypadkach uźnikaje niebiaśpieka samaadvolnaha pieraryvańnia ciažarnaści (vykidyšu), i ŭ hetym vypadku doktar prapanuje ciažarnaj lehčy ŭ balnicu, kab zapabiehčy hetamu, zachavać ciažarnaść. Ničoha strašnaha ŭ hetym niama, bajacca stacyjanara nie treba. U bolšaści vypadkaŭ usio abmiažujecca doktarskim nahladam, pry nieabchodnaści budzie naznačana adpaviednaje lačeńnie, a paśla taho jak stanovišča stabilizujecca, žančyna vierniecca dadomu, da zvyčajnaha žyćcia.
Što takoje taksikoz ciažarnych i ci va ŭsich jon byvaje?
Taksikozam u pobycie nazyvajuć młosnaść i vanity, asabliva ranicaj, jakija časta (u 70% usich ciažarnaściaŭ) byvajuć spadarožnikami pačatku ciažarnaści. Chacia jany stvarajuć žančynie peŭnyja niazručnaści, ale nijakaj asablivaj pahrozy nie niasuć i praz karotki čas prachodziać biez znaku. Niahledziačy na toje, što taki rańni taksikoz — vielmi častaja źjava, dakładnyja pryčyny jaho nieviadomyja, i, adpaviedna, niama efiektyŭnych mietadaŭ paźbiahańnia jaho. Treba prosta pieraciarpieć. Da doktara varta źviartacca tolki ŭ tym vypadku, kali młosna vielmi mocna i doŭha. Da kanca pieršaha trymiestru hety taksikoz skončycca.
Niebiaśpiečnym źjaŭlajecca tak zvany poźni taksikoz (hiestoz), jaki prajaŭlajecca ŭ druhim i trecim trymiestry.
Jaho prykmiety: pavyšeńnie kryvianoha cisku vyšej za 135/85 mm rt. sł.; acioki halonak, stop, ruk i tvaru; najaŭnaść białku ŭ mačy (asabliva pry najaŭnaści pieršych dvuch simptomaŭ), praźmiernaje pavieličeńnie vahi cieła.
Poźnija taksikozy (hiestozy) treba lačyć, pry nieabchodnaści — u stacyjanary.
U čym asablivaści charčavańnia ciažarnaj žančyny?
Isnuje mierkavańnie, što padčas ciažarnaści «treba jeści za dvaich». Nie, heta tolki pavialičyć vahu i ŭskładnić rody.
Kali charčavańnie racyjanalnaje, paŭnavartasnaje — dzicia atrymaje ŭsio nieabchodnaje. U pieršyja 4 miesiacy niama patreby ŭ pavieličeńni kałaryjnaści. Paźniej pavialičanuju patrebu ŭ kałoryjach možna pakryvać za košt małočnaj ježy, harodniny i sadaviny. Jeści treba toje, čaho chočacca, heta vyciakaje z patreb arhanizma.
Ci mahčymaje seksualnaje žyćcio padčas ciažarnaści?
pxhere.com
Seksualnaje žyćcio nie vyklučanaje pry ciažarnaści, jakaja praciakaje narmalna, i pry žadańni abodvuch partnioraŭ. Varta abmiažoŭvać seksualnaje žyćcio pry niežadańni žančyny, bo psichałahičny stres moža pryvieści da niepažadanych nastupstvaŭ. Nie treba seksu i pry bolach unizie žyvata, pry kryvianistych vydzialeńniach z rodavych šlachoŭ, pry pahrozie dačasnych rodaŭ, pry «padciakańni» kalapłodnych vodaŭ pry razryvie płodnaha puchira.
Dla čaho patrebnyja hienietyčnyja kansultacyi?
Da ciažarnaści, pry najaŭnaści jakich-niebudź hienietyčnych parušeńniaŭ ŭ muža i žonki abo spadčynnych zachvorvańniaŭ u siemjach, treba pravieści hienietyčnaje abśledavańnie muža i žonki. Mnohija spadčynnyja zachvorvańni majuć vysokuju ryzyku paŭtareńnia ŭ pakaleńniach, tamu nieabchodna vyśvietlić imaviernaść takoj ryzyki. Padčas ciažarnaści možna dyjahnastavać takija zachvorvańni, jak hidracefalija, chvaroba Daŭna i inš. Akramia taho, moža być praviedziena daśledavańnie kalapłodnaj vadkaści dla vyjaŭleńnia roznych chramasomnych parušeńniaŭ i zahan raźvićcia niervovaj sistemy.
Chvaroby padčas ciažarnaści
Za čas ciažarnaści žančyna moža zachvareć. Kali heta zvyčajnaja prastuda, pieražyvać nie varta — treba prosta lačycca, jak by vy zrabili toje i da ciažarnaści. Ale nieabchodna prakansultavacca z doktaram nakont nieabchodnaści pryjomu lekaŭ, bo leki pranikajuć praz płacentu da płodu. Pa mahčymaści, lepš abyścisia chatnimi srodkami.
A voś takoje infiekcyjnaje zachvorvańnie, jak krasnucha, moža być vielmi niebiaśpiečnym dla budučaha małyša.
Kali žančyna nie chvareła krasnuchaj, to pierad płanavanaj ciažarnaściu (nie paźniej jak za 3 miesiacy) varta zrabić pryščepku.
Adzior, paratyt («śvinka»), vietranaja vospa taksama mohuć być niebiaśpiečnymi padčas ciažarnaści.
Zvyčajna ŭsie žančyny ŭ dziacinstvie chvarejuć hetymi chvarobami. Ale kali byŭ kantakt z takimi chvorymi padčas ciažarnaści, nieabchodna vyznačyć uzrovień achoŭnych antyciełaŭ, a pry ich adsutnaści ŭvieści adpaviedny imunahłabulin.
Taksapłazmoz — jašče adna niebiaśpiečnaja dla płodu infiekcyja, jakaja pieranosicca pry ŭžyvańni syroha miasa (kali žančyna pryvykła kaštavać farš na sol abo jeści tartar); a taksama ad chatnich katoŭ. Tamu lepš paźbiahajcie hetaha.
Prafiłaktyka — vykanańnie pravił asabistaj hihijeny: nie trymać na rukach ciažarnym chatnich katoŭ, a taksama paźbiahać ŭžyvańnia syroha miasa! Isnujuć śpiecyjalnyja proby na taksapłazmoz, jakija pravodziać ciažarnym.
Varta taksama źviartać uvahu na takija simptomy, jak abciažaranaje dychańnie, kryvianistyja vydzialeńni z rodavych šlachoŭ, bol pry močaspuskańni, ŭzdućcie žyvata, značnyja acioki, źmiena kryvianoha cisku, varykoznaje pašyreńnie vien. Pry ich najaŭnaści varta prakansultavacca z doktaram.
Što škodna padčas ciažarnaści
Ałkahol, narkotyki, renthienaŭskaje apramieńvańnie, kureńnie, kantakt z atrutnymi rečyvami.
Jak rychtavacca da rodaŭ
Padrychtoŭku da rodaŭ lepš za ŭsio pravodzić z 7-ha miesiaca ciažarnaści. Jość śpiecyjalnyja škoły ŭ žanočych kansultacyjach, dzie pravodzicca navučańnie ciažarnych, padrychtoŭka da rodaŭ. Navučajuć mietadam samaabiazbolvańnia, pravilnaha dychańnia, rassłableńnia i pavodzin u samyja adkaznyja momanty rodaŭ — padčas patuh i schvatak. Žančyny, jakija zasvoili ŭsie hetyja navyki, značna spakajniej i pravilniej pavodziać siabie ŭ rodach, rody ŭ ich prachodziać chutčej, a rodavyja boli pieranosiacca lahčej.
flickr.com / Tom & Katrien
Jasna, što zusim biez bolu rodaŭ nie byvaje. Ale z rodavymi bolami heta jak z uspaminami niekatorych vieteranaŭ: čym bolš času prachodzić pa vajnie, tym bolš krovapralitnymi i žorstkimi ŭ ich apoviedach stanoviacca bai, u jakich jany ŭdzielničali. Tak i niekatoryja žančyny, jakija naradžali, lubiać «nahaniać žarści». A nasamreč pryroda pakłapaciłasia pra toje, kab rody prachodzili suvymierna z tym, što moža vynieści žančyna i kab užo ŭ toj momant, kali joj na hrudzi pakładuć dzicia, radaść ad dačynieńnia da cudu źjaŭleńnia novaha žyćcia całkam ścierła ŭ pamiaci uspaminy pra pieraniesienyja ciažkaści.
