Biełarusy jak skandynavy: top-7 admietnaściaŭ nacyjanalnaha dyzajnu
Šukajem biełaruskaść u architektury i interjery razam z zasnavalnikam i art-dyrektaram architekturnaj studyi «ZROBYM architects» Andrusiom Biezdaram (Andruś Bezdar).
Andruś Bezdar. Fota Nastaśsi Roŭdy
1. Kantekstualnaść
U Biełarusi budynki pryniata nie vyłučać z kantekstu miesca, dzie jany znachodziacca. Heta charakterna dla ŭsioj našaj zabudovy: i haradskoj, i pryvatnaj. My spradviečna akuratna padychodzili da daminantnaj zabudovy, jana nie adroźnivajecca asablivaj pampieznaściu. U nas nie moža być uźviedzieny sabor Vasila Błažennaha, što na Krasnaj płoščy ŭ Maskvie. Našy kultavyja budynki bolš kantekstualnyja. Uziać toj ža Čyrvony kaścioł u Minsku — jon łakaničny i prosty.
Sabor Vasila Błažennaha. Fota kudago.com
Čyrvony kaścioł u Minsku. Fota miraterra.ru
Časta rasijanie chočuć prademanstravać susiedziam svajo finansavaje stanovišča praz pryvatnuju architekturu. Biełaruskija zamoŭcy inšyja, bolšaść ź ich choča, kab dom źlivaŭsia z asiarodździem susiedskich zabudoŭ.
2. Łakaničnaść
Biełaruskaja architektura nie takaja pampieznaja nie tamu, što nie chapaje hrošaj, a tamu, što biełarusam heta niepatrebna.
U kantekstualnaści i łakaničnaści my padobnyja da jeŭrapiejcaŭ. Kali zirnuć na papularny ciapier va ŭsim śviecie skandynaŭski interjer, my ŭbačym vielmi prosty funkcyjanalny dyzajn, dzie niama nijakaj vyčvarnaści.
Haścinaja ŭ skandynaŭskim dyzajnie. Fota idezz.ru
3. Bieły i šery kolery
U Biełarusi da śmiešnaha mała soniečnych dzion, tamu, kab u pamiaškańni było śvietła, zdaŭna vykarystoŭvali bieły koler, jaki raśsiejvaje soniečnaje śviatło. Jak praviła, u biełaruskaj chacie była draŭlanaja (albo hlinianaja) padłoha, prostaja draŭlanaja mebla i biełyja ścieny. Sučasny skandynaŭski dyzajn taksama staić na hetych troch słupach.
Haścinaja ŭ skandynaŭskim dyzajnie. Fota kamnemir.ru
U staražytnych interjerach Narviehii ci Danii ścieny redka byli biełymi. Niedachop sonca žychary hetych krain imknulisia kampiensavać mienavita koleram: čyrvonym, sinim, zialonym i inšymi. Architektura i interjery zbolšaha byli kalarovymi, tamu sučasny skandynaŭski dyzajn, jaki ciapier ličycca modnym, bolš charakterny dla Biełarusi, čym dla krain Skandynavii.
Danija. Fota cs8.pikabu.ru
Akramia biełaha, u biełaruskim interjery i eksterjery prysutničaje šmat šeraha koleru. Heta vynikaje z taho, što my amal usio rabili z naturalnaha dreva, jakoje maje ŭłaścivaść z časam stanavicca šerym.
«Šeryja» Stročycy. Fota s2.fotokto.ru
Da časoŭ Savieckaha Sajuza, kali vioski pačali farbavać jarkaj alejnaj farbaj, biełaruskaje asiarodździe było całkam šerym. Heta začapiłasia ŭ śviadomaści biełarusaŭ i stała ličycca pryhožym.
Uziać toj ža praśpiekt Niezaležnaści, jon całkam šery, ale nie tamu, što niama hrošaj na farbu.
Praśpiekt Niezaležnaści. Fota ic.pics.livejournal.com
Možna skazać, što ŭvohule ŭvieś Minsk šery. Kali dyzajniery brytanskaj kampanii INSTID raspracoŭvali brend horada «Think Minsk» i šukali admietnaści, to za asnovu byŭ uziaty koler nieba, bo architekturna Minsk małapaviarchovy i amal manachromny. Zatoje šyrokija vulicy dazvalajuć koleru nieba stać asnoŭnym. Jeŭrapiejskija harady zusim inšyja.
«Think Minsk». Fota INSTID
4. Vykarystańnie naturalnych materyjałaŭ i raźvitaja ramiesnaja vytvorčaść
Kali my pryhledzimsia da mebli, vyrablenaj u sučasnym skandynaŭskim dyzajnie, to zaŭvažym, što časta heta nie mašynnaja vytvorčaść. Navukovaja i technałahičnaja revalucyja pryjšła da skandynavaŭ paźniej, čym u krainy zachodniaj Jeŭropy. Tamu tam vielmi raźvitaja ramiesnaja vytvorčaść, u ich šmat nievialikich majsterniaŭ, dzie vyrablajuć łakaničnuju draŭlanuju meblu. Uvieś skandynaŭski interjer mienavita taki, tradycyjny biełaruski — taksama.
Kuchnia i haścinaja, skandynaŭski dyzajn. Fota azbukadom.com
My vykarystoŭvajem raznastajnyja pryjomy pracy z drevam. Heta naturalna, bo ŭ Biełarusi šmat lasoŭ. Płastyka hetaha materyjału dyktuje łakaničnyja formy, charakternyja dla našaha stylu.
Draŭlanaja šaloŭka, charakternaja dla biełaruskaha doma. Fota zrobym.by
Akramia dreva, dla biełarusaŭ charakterna vykarystańnie kamienia, cehły, hliny, ilnu, ź jakich stvarajuć elemienty interjeru. Składana ŭjavić biełaruski styl sa spałučeńniaŭ škła, mietału i miedzi.
5. Praca z formaj i kanstruktyvizm
Da architektury ŭ biełarusaŭ chutčej skulpturny padychod. Jak praviła, my robim adnakalarovyja budynki cikavaj skulpturnaj formy.
Kanstruktyvizm, jaki hruntujecca na spałučeńni prostych hieamietryčnych form, nabyŭ papularnaść u Savieckim Sajuzie. Architektar Iosif Łanhbard, jaki pracavaŭ u hetym styli, rabiŭ budynki ŭ adnym kolery, biełym albo šerym, i najpierš pracavaŭ z formaj. Dom uradu, Dom aficeraŭ, Akademija navuk, Teatr opiery i baleta — usio jaho pracy. Heta asnoŭnyja daminantnyja budynki praśpiektu Niezaležnaści, i jany ŭsie pakazvajuć admietnaści biełaruskaha stylu.
Nacyjanalny akademičny Vialiki teatr opiery i baleta. Fota euroradio.fm
U nas vielmi šmat pryhožych savieckich budynkaŭ. Adzin z samych značnych — korpus budaŭničaha fakulteta BNTU, hetak zvany «karablik».
«Karablik» — prykład pracy z formaj, dzie koler ŭvohule nie maje nijakaha značeńnia. Fota static.panoramio.com
Minski internat BNTU, jaki svajoj formaj nahadvaje dom-vaśmiorku, zbudavany ŭ Kapienhahienie architekturnaj studyjaj BIG.
Saviecki (i biełaruski taksama) kanstruktyvizm mocna paŭpłyvaŭ na suśvietnuju architekturu.
6. Damy z unutranym dvarom
Tak rabili našy prodki. Tolki jany ŭtvarali ŭnutrany dvor z dapamohaj haspadarčych prybudoŭ, a siońnia jaho prajektujuć u miežach adnaho doma.
Dom z unutranym dvarom. Fota magazindomov.ru
7. Nory chobitaŭ
Kali biełarusu trapiŭsia nadzieł ziamli ź pierapadam reljefu, jon imkniecca zrabić tak, kab z darohi dom padavaŭsia maleńkim, a ź inšaha boku, schavanaha ad vačej, hladzieŭsia jak šykoŭnaja viła.
Fota zrobym.by
«Kali vy chočacie pabudavać biełaruski dom, nie abaviazkova rabić kopiju chaty našych prodkaŭ. My ŭsio ž žyviom u XXI stahodździ i musim rabić sučasny dom, ale jon moža być zasnavany na tych pryjomach, jakimi karystalisia prodki. Mnohaje hruntujecca na tym, što jany chacieli zrabić damy enierhaefiektyŭnymi, funkcyjanalnymi, abapiralisia na dastupnyja dla apracoŭki materyjały. Varta karystacca hetymi pryjomami, bo jany vypracoŭvalisia stahodździami i z ulikam asablivaściej našaha klimatu», — raić Andruś Bezdar.
Naprykład, damy z atryumam (unutranym dvarom) nie tolki adpaviadajuć našamu mientalitetu, ale dapamahajuć źbierahčy ciapło, kali z paŭnočnaha boku budzie nie vulica, a haspadarčaja prybudova. Bolšaść voknaŭ musiać vychodzić na paŭdniovy bok, heta źmienšyć ciepłastratu doma.
