У Гамбіі галасуюць за прэзідэнта не бюлетэнем, а шклянымі шарыкамі. У гэтым ёсць свая прычына і свой сэнс
За апошнія пяць год у афрыканскай краіне Гамбія адбылося шмат дэмакратычных зменаў. Але спосаб абіраць прэзідэнта застаўся старым і дзіўным. Як і чаму людзі галасуюць за прэзідэнта шклянымі шарыкамі, расказвае BBC.
Фота: BBC
Большасць гамбійцаў ганарацца сваёй унікальнай выбарчай тэхналогіяй.
Калі 4 снежня яны прыйдуць на выбарчыя ўчасткі выбіраць новага прэзідэнта, то не атрымаюць ніякіх бюлетэняў. Кожнаму выдадуць па адным шкляным шарыку.
Далей яны падыдуць да бочак, кожная з якіх будзе пафарбаваная ў колер партыі аднаго з кандыдатаў, а да бочкі будзе прымацаваная трубка — вось праз гэтую трубку і трэба будзе апусціць шарык у бочку таго кандыдата, за якога хочацца прагаласаваць.
На выбарах 2016 года такіх бочак стаяла тры на кожным участку — бо балатаваліся тры кандыдаты на пост прэзідэнта.
Калі шарык падае ў бочку — чуваць адзін удар. Так камісія кантралюе, ці не паспрабаваў чалавек закінуць яшчэ адзін шарык ад сябе.
Фота: BBC
Калі ўчасткі закрываюцца, шарыкі з кожнай бочкі падлічваюцца — гэтак жа, як і бюлетэні.
Такі спосаб галасавання прыдумалі ў Гамбіі ў 1965 годзе ў сувязі з нізкім узроўнем пісьменнасці ў краіне.
Былы прэзідэнт, Яя Джамэ, які прабыў ва ўладзе 22 гады, неахвотна, але сышоў з пасады ў 2016 годзе. Цяпер адным са здабыткаў дэмакратыі стала і большая колькасць кандыдатаў на пост прэзідэнта (раней сэнсу балатавацца проста не было), а гэта значыць, што сам спосаб галасавання можа падацца менш эфектыўным і больш грувасткім — спатрэбіцца занадта шмат бочак на кожным выбарчым ўчастку.
Першапачаткова свае кандыдатуры сёлета выставілі 23 чалавекі — і гэта быў бы кашмар для выбарчай сістэмы з шарыкамі і бочкамі. Але ў выніку колькасць кандыдатаў скарацілася да 6 (хтосьці лічыць, і гэта зашмат для краіны з 2,2 мільёна жыхароў).
Цяпер у краіне комікі могуць высмейваць любога палітыка, уключна з прэзідэнтам, а журналісты могуць каментаваць усё, што хочуць, не баючыся, што іх выкрадуць, будуць катаваць ці нават заб’юць, як гэта рабілі ў часы прэзідэнта Джамэ.
Некаторыя са злачынстваў часоў Яя Джамэ сталі вядомыя падчас працы Камісіі Праўды і Прымірэння, якая працавала ў Гамбіі з 2019 года да траўня 2021-га.
Былы дыктатар Яя Джамэ цяпер знаходзіцца ў выгнанні ў Экватарыяльнай Гвінеі, але нават адтуль спрабуе ўплываць на вынікі галасавання.
Хто б ні атрымаў найболей шарыкаў у гэтую суботу, ён вымушаны будзе сутыкнуцца з галоўным выклікам апошніх часоў для Гамбіі — заняпалай эканомікай.
Галоўная індустрыя краіны з надзвычай прыгожымі пляжамі і багатай прыродай — турызм, але за часы пандэміі турыстаў прыязджала вельмі мала.
Чаму шведы ядуць цукерак па кілаграме на сям’ю ў тыдзень, а зубы ў іх адны з найлепшых у Еўропе
«Суцэльная пакута». Японцы рады новай хвалі кавіду, бо не трэба ісці на карпаратыў з босам
