Расчараваныя мігранты могуць зладзіць пратэсты? Што будуць рабіць мігранты ў Беларусі?
Мігранты, якіх не ўдасца пераправіць у Еўрасаюз, могуць аказацца праблемай для беларускіх уладаў. Эксперты паспрачаліся, ці лёгка будзе «турыстаў» адправіць назад дадому.
Ці стануць мігранты праблемай для самой Беларусі пасля таго, як усе каналы для іх перапраўкі праз мяжу зачыняцца? Belarus in Focus у партнёрстве з Прэс-клубам арганізаваў у рамках Экспертна-аналітычнага клуба абмеркаванне тэмы міграцыйнага крызісу, піша Thinktanks.by.
Эксперты сышліся ў меркаванні, што з часам еўрапейскія краіны знойдуць рэсурсы цалкам зачыніць магчымасць нелегальнага перасячэння мяжы з боку Беларусі. Тады Беларусь можа сутыкнуцца з праблемай утрымання блізкаўсходніх мігрантаў на сваёй тэрыторыі.
Гэта будзе выклік — што з гэтымі людзьмі рабіць
«Беларускія ўлады — у адрозненне ад расійскіх уладаў, спецслужбаў, пагранічных ведамстваў і дзяржаўнага апарату — не маюць доўгачасовага досведу зносін з мусульманскімі суполкамі.
Беларусь — гэта не Расія, для яе такія мігранты — зусім чужыя па культуры людзі, а таксама ў моўным плане», — адзначыў Каміль Клысіньскі, старэйшы аналітык варшаўскага Цэнтра ўсходніх даследаванняў (OSW).
«Магчыма, шмат гэтых людзей застанецца з боку беларускай мяжы, і яны не змогуць у найбліжэйшы час у такой жа колькасці пераходзіць мяжу. Гэта будзе крытычная маса, якая ў свой час адгукнецца для беларускіх уладаў. Гэта будзе выклік — што з гэтымі людзьмі рабіць.
Яны заплацілі ўжо за паслугу, яны будуць расчараваныя, будуць агучваць свае прэтэнзіі, а гэта не «ціхамірныя» беларусы», — папярэдзіў Каміль Клысіньскі.
Мадэратар дыскусіі Вадзім Мажэйка заўважыў, што тэма атрымала цікавы паварот — «пра магчымыя пратэсты блізкаўсходніх мігрантаў у Беларусі».
Ён прыгадаў выпадак 2015 года, калі кітайскія рабочыя, якія працавалі ў Добрушы на будаўніцтве кардоннага камбіната, «сотнямі выходзілі маршам на Мінск». «Тады гэта было не самае тыповае відовішча».
Журналіст Зміцер Міцкевіч у сваю чаргу нагадаў, што «турыстаў» з Блізкага Усходу цяпер на тэрыторыі Беларусі знаходзіцца, па розных ацэнках, да 10 тысяч чалавек.
«Беларускае грамадства даволі кансерватыўна па сваёй натуры. Калі нават у Мінску гэта выклікае раздражненне, то для жыхароў Ашмянаў тым больш знаходжанне гэтых людзей асаблівай радасці не дадасць. І мясцовыя органы ўлады будуць не ў захапленні ад наяўнасці некалькіх соцень мігрантаў у невялікім мястэчку, таму што з імі трэба нешта рабіць.
Трэба сітуацыю трымаць пад кантролем. А калі гэтых людзей вяртаць назад, то рабіць гэта прыйдзецца за свае грошы», — падкрэсліў Зміцер Міцкевіч.
Схема высылкі мігрантаў адпрацавана?
Экспертам запярэчыла праваабаронца з ліквідаванай арганізацыі Human Constanta Наста Лойка. У яе няма сумневаў, што Беларусь вельмі проста вырашыць гэтую праблему і не дазволіць мігрантам доўга заставацца на сваёй тэрыторыі.
Яна падкрэсліла, што для ўладаў не з'яўляецца вялікай праблемай арганізаваць прымусовую высылку за кошт саміх людзей. У іх ужо напрацавана такая практыка.
Яна згадала кейс 2014 года, калі ў Беларусі праходзіў Чэмпіянат свету па хакеі.
«Гэту падзею актыўна выкарыстоўвалі перавозчыкі мігрантаў. Яны казалі людзям: мы адвязём вас у Еўропу. Прывозілі іх у Беларусь (тады можна было ўязджаць без візы па квітках на хакей) і казалі: «Усё, вы ў Еўропе, выкідайце пашпарты». Потым, зразумела, міграцыйныя службы саджалі замежнікаў, якія да іх прыязджалі, у ізалятар, і тады тыя разумелі, што гэта Беларусь, а не Еўрасаюз», — распавяла праваабаронца.
Яна адзначыла, што хоць тады гаворка не ішла пра 10 тысяч, але колькасць мігрантаў было даволі вялікая.
«Людзей толькі з Бангладэш у мінскім ЦІПе было 84 чалавекі. А ў агульным каля 200 чалавек з розных краін. І зразумела, што яшчэ па Беларусі ёсць шмат ізалятараў, дзе такіх людзей маглі ўтрымліваць».
Прымусовая высылка адбывалася такім чынам:
«Змяшчаюць чалавека ў ізалятар з вельмі дрэннымі ўмовамі ўтрымання. Чалавека апытваюць, даведваюцца яго імя і хаця б нейкія даныя збіраюць пра яго. Робяць запыт у найбліжэйшую амбасаду з просьбай пацвердзіць асобу гэтых людзей», — успамінае праваабаронца.
Потым прадстаўнікі праваахоўнай сістэмы запытвалі кантакты сваякоў арыштаваных. І дазвалялі зрабіць ім адзін званок. «Кажуць: скажы, каб табе купілі білет і даслалі нам яго некуды туды», — кажа Наста Лойка.
Праваабаронцы тады стварылі ініцыятыўную групу, якая займалася дапамогай мігрантам. Гэтай групе сваякі дасылалі квіткі на самалёт, а яны перадавалі іх у аддзяленне па грамадзянстве і міграцыі. Мігранты адпраўляліся дадому.
Цяпер схему вяртання мігрантаў уладам будзе арганізаваць яшчэ прасцей, упэўнена спецыяліст.
«Цяпер з вялікімі фірмамі, якія ў гэтым задзейнічаныя, змогуць арганізаваць усё значна хутчэй. Калі людзі прыехалі праз іх каналы, то, я думаю, у іх ужо будзе пра мігрантаў уся неабходная інфармацыя. Плюс я нагадаю, што яны зарабляюць дастаткова вялікія грошы на гэтых людзях, таму крыху грошай для іх высылкі ў іх знойдзецца», — лічыць Наста Лойка.
«Гэты крызіс ёсць спробай выклікаць хаос». Прэм'ер і шэф Памежнай службы Польшчы расказалі пра абстаноўку на беларускай мяжы
