Знайсці
31.08.2021 / 17:46РусŁacБел

У Расіі ўпершыню за 17 гадоў можа змяніцца міністр замежных спраў. Што будзе з палітыкай у дачыненні да Беларусі?

19 верасня ў Расіі пройдуць выбары ў Дзяржаўную думу. У першую пяцёрку партыйнага спісу ад «Адзінай Расіі» ўключаны Сяргей Лаўроў, якія ўжо 17 гадоў з’яўляецца міністрам замежных спраў. Палітолаг Станіслаў Бялкоўскі мяркуе, што Лаўроў сыдзе са сваёй пасады. Чым ён запомніўся, як ставіўся да Беларусі і што змена міністра можа даць нашай краіне.

Уключэнне чыноўнікаў у партыйны спіс яшчэ не сведчыць пра іх абавязковую працу ў расійскім парламенце. У 2007-м «Адзіную Расію» аднаасобна вёў на выбары Уладзімір Пуцін, у 2011-м і 2016-м — Дзмітрый Мядзведзеў. Сёлета спіс узначальваюць адразу пяцёра, з іх два палітыка — міністр абароны, 66-гадовы Сяргей Шайгу, і міністр замежных спраў, 70-гадовы Сяргей Лаўроў.

Чаму менавіта яны? Узровень даверу да «Адзінай Расіі» і агулам да іншых чыноўнікаў не самы высокі. Як загадзя прадказвалі крыніцы расійскага выдання РБК, Мядзведзеў не трапіў у пяцёрку з-за нізкага ўласнага рэйтынгу. А вось

Шайгу і Лаўроў дастаткова папулярныя. Першы стварыў сабе рэпутацыю яшчэ падчас доўгай працы на чале Міністэрства па надзвычайных сітуацыях. Лаўроў асацыюецца з паспяховай і «пераможнай» знешняй палітыкай.

Але расійскі паліттэхнолаг Станіслаў Бялкоўскі мяркуе, што пасля выбараў Лаўроў сыдзе ў Дзяржаўную Думу або ў Савет Федэрацыі на пасаду пажыццёвага сенатара. Дарэчы, калі РБК звярнулася ў МЗС Расіі з просьбай пра каментар, іх пераадрасавалі ў «Адзіную Расію» — красамоўны намёк пра тое, хто прымае рашэнні.

Хто такі Лаўроў?

Сяргей Лаўроў — прафесійны дыпламат, які ніколі не займаўся бягучай палітыкай і не ўдзельнічаў у выбарах.

Ён нарадзіўся ў 1950 годзе ў Маскве. Захапляўся дакладнымі навукамі, збіраўся паступаць у інжынерна-фізічны інстытут. Але маці, якая працавала ў Міністэрстве знешняга гандлю, пераканала яго паступаць у знакаміты МГІМА, дзе рыхтавалі дыпламатаў. Дарэчы, асновы англійскай мовы Лаўроў заклаў яшчэ дома — і гэта паспрыяла яго кар’еры.

Будучы міністр скончыў ВНУ з наступнай пазнакай у дыпломе: «рэферэнт па краінах Усходу». Ён вучыў сінгальскую мову — адну з двух афіцыйных на востраве Шры-Ланка. Не самы прэстыжны і перспектыўны выбар, калі казаць пра далейшую кар’еру. Затое

пасля сканчэння ўніверсітэта Лаўроў адразу паехаў за мяжу — спачатку стажорам, а пасля аташэ ў пасольства гэтай краіны.

Расказвалі, што дыпламат засумаваў на экзатычным востраве, і нават думаў, ці не перайсці яму ў разведку. Але самі разведчыкі яго адгаварылі. У 1976-м у савецкім МЗС вызвалілася пасада аташэ ў аддзеле міжнародных арганізацый, і невядомы дабрадзей — мо, дзякуючы спрыянні маці Лаўрова — прапанаваў ягоную кандыдатуру.

З таго часу кар’ера дыпламата ішла ўверх. Пяць гадоў працы ў цэнтральным апараце МЗС, сем гадоў у савецкім паўнамоцным прадстаўніцтве ў Нью-Ёрку, потым зноў у цэнтральным апараце.

У 40 гадоў Лаўроў узначаліў упраўленне міжнародных адносін, а ў 1992-м міністр замежных спраў Андрэй Козыраў зрабіў яго сваім намеснікам. У тыя часы паміж Расіяй і Захадам назіралася поўная гармонія. Козыраў наогул лічыўся міністрам-лібералам. Але Лаўрова гэта абсалютна не бянтэжыла.

Потым дыпламат дзесяць гадоў працаваў у Нью-Ёрку — узначальваў прадстаўніцтва Расіі пры ААН. А ў 2004-м стаў міністрам і дагэтуль захоўвае сваю пасаду.

17 гадоў на адной пасадзе

Андрэй Грамыка

Столькі гадоў на адной пасадзе — велізарны тэрмін для сучаснага свету, дзе ва ўладзе рэгулярна змяняюцца лідары і каманды. Але для Расіі эра Лаўрова далёка не самая працяглая: беларус Андрэй Грамыка кіраваў савецкім МЗС 28 гадоў. У часы Расійскай імперыі Карл Несэльродэ і Аляксандр Гарчакоў узначальвалі гэтае ведамства, адпаведна, 34 і 26 гадоў.

Ва ўсіх гэтых дыпламатаў меліся свае плюсы і мінусы. Яднала іх адно — асабістыя добрыя стасункі з імператарамі і генсекамі, якія не хацелі змяняць міністраў, з-за чаго тыя кіравалі ведамствамі цягам усяго перыяду кіравання манархаў.

Але акрамя псіхалагічнай існавалі і іншыя прычыны.

У гісторыі Расіі знешняя палітыка заўжды з’яўлялася прэрагатывай кіраўніка дзяржавы. Гэта мела месца ў часы імперыі і Савецкага Саюза, тое ж назіраецца і ў незалежнай Расіі.

«Мне часта казалі, што ў Расіі ёсць палітычны цэнтр, які вызначае палітыку ў дачыненні да Украіны. Усе закочвалі вочы і казалі, што ёсць толькі ён і ад яго ўсё залежыць», — расказваў журналістам Алег Рыбачук, адзін з паплечнікаў украінскага прэзідэнта Віктара Юшчанкі.На ўдакладняльнае пытанне ён адзначыў, што гаворка пра Пуціна. «Усе астатнія — другасныя цэнтры».

Для працы на такой пасадзе ў лепшым выпадку патрабаваўся аднадумец, у горшым — выканаўца, але ніяк не прыхільнік самастойнай лініі (як выключэнне — Грамыка, але яго ўплыў узрастаў прапарцыйна хваробам Леаніда Брэжнева).

Працаздольны, добра падрыхтаваны, дасведчаны Лаўроў быў сваім у час застою і перабудовы, ліберальных 1990-х і кансерватыўных дзясятых, пры Пуціне, Мядзведзеве і зноў пры Пуціне, а таксама пры ўсіх сваіх папярэдніках на пасадзе міністра.

У 1990-х ён разам з усім істэблішментам сябраваў з Захадам, а ў 2004-м — на фоне ўкраінскай «аранжавай рэвалюцыі» — абвінаваціў АБСЕ ў тым, што арганізацыя маніпулюе выбарамі на постсавецкай прасторы і забяспечвае вынік, неабходны Захаду. У наступным годзе ён заявіў у вузкім коле сенатараў, што галоўным рэсурсам краіны з’яўляецца газ, нафта і электраэнергія. Лаўроў паабяцаў прымяняць эканамічны ціск у дачыненні да недастаткова лаяльных краін СНД, — пісала «Незалежная газета».

У атмасферы новай «халоднай вайны» Лаўроў стаў ужываць лексіку, якая дагэтуль лічылася не надта прыстойнай. Калі адбыўся канфлікт у Паўднёвай Асеціі, ён працытаваў выказванне пра Міхаіла Саакашвілі, якое нібыта ўжыў адзін дыпламат. У гэтых словах прысутнічаў мат.

Лаўроў і Беларусь

Як змянялася стаўленне Лаўрова да Беларусі? 19 жніўня 2020 года ён назваў прэзідэнцкія выбары ў Беларусі неідэальнымі.

Пасля рытуальнай крытыкі Захаду дыпламат заявіў, што «беларусы змогуць самі разабрацца ў сваіх справах і не будуць ісці за тымі, каму Беларусь патрэбная, каб засвойваць геапалітычную прастору». Лаўроў адзначаў, што бачыць «гатоўнасць уладаў да дыялогу». У заяве не прагучала адназначнай падтрымкі Лукашэнкі, Масква выразна намякала на магчымасць перамоў.

У лістападзе 2020-га Лаўроў прылятаў у Мінск, перадаў Лукашэнку прывітанне ад Пуціна і нагадаў пра неабходнасць канстытуцыйнай рэформы, якую Пуцін і Лукашэнка абмяркоўвалі ў верасні.

Але потым рыторыка цалкам змянілася. Пасля інцыдэнту з пасадкай самалёта Ryanair Масква заклікала ацэньваць сітуацыю вакол Беларусі на цвярозую галаву. Лаўроў паабяцаў «не пакінуць Беларусь у бядзе» з-за знешняга ціску. Гэты курс цалкам супадаў з пазіцыяй Крамля.

Магчымыя пераемнікі

Сяргей Нарышкін

Станіслаў Бялкоўскі называе сярод магчымых пераемнікаў Лаўрова двух асоб: 66-гадовага Сяргея Нарышкіна і 49-гадовага Антона Вайно.

Нарышкін з'яўляецца выхадцам з КДБ. Ён пазнаёміўся з Пуціным яшчэ ў 1980-м, працаваў з ім у санкт-пецярбургскай мэрыі. З’яўляўся кіраўніком Адміністрацыі прэзідэнта, спікерам Дзяржаўнай думы, зараз кіруе знешняй разведкай.

Палітычны аналітык Арцём Шрайбманзгадваў у праграме «ТОК» гісторыю 2010 года, калі Нарышкін быў кіраўніком Адміністрацыі прэзідэнта пры Дзмітрыі Мядзведзеве. «[Яны] заявілі, што не вызначыліся, каго будзем падтрымліваць на гэтых [прэзідэнціх] выбарах [у Беларусі]. Народ сам вырашыць», — адзначаў аналітык.

Магчыма, гаворка менавіта пра пазіцыю Мядзведзева? Але Нарышкін быў і застаецца чалавекам Пуціна. Таму выказаў хутчэй агульную пазіцыю Крамля.

Вайно — сын Карла Вайно, які ў савецкія часы дзесяць гадоў кіраваў Эстонскай ССР, сёлета яму споўнілася 98 гадоў. Вайно-малодшы па адукацыі дыпламат, пачынаў кар’еру ў пасольстве Расіі ў Японіі. Але пасля непрацяглай працы ў апараце МЗС перайшоў ва Упраўленне пратакола Адміністрацыі прэзідэнта, дзе і зрабіў кар’еру.

Антон Вайно

Калі кіравацца ўзростам і адукацыяй, найбольш верагодны пераемнік Вайно. Калі пераемнасцю, то хутчэй гаворка пра Нарышкіна. Бо для яго МЗС стане чарговым этапам кар’еры, а для Вайно такое прызначэнне стане паніжэннем.

Але ў абодвух выпадках рашэнне, якой будзе знешняя палітыка нашых усходніх суседзяў, будзе прымаць Крэмль.

Nashaniva.com

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй
ананімна і канфідэнцыйна?

Клас
Панылы сорам
Ха-ха
Ого
Сумна
Абуральна
Каб пакінуць каментар, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
Каб скарыстацца календаром, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера