Як у маленькай Бельгіі выхавалі футбалістаў, вядомых ва ўсім свеце
Такой зорнай футбольнай камандзе, як зборная Бельгіі, пазайздросціў бы любы футбольны трэнер. У краіне з насельніцтвам 11,5 мільёна чалавек атрымалася стварыць сістэму падрыхтоўкі гульцоў, якая яшчэ ў 2015 годзе прывяла бельгійскую зборную на першае месца ў сусветным рэйтынгу каманд ФІФА — і з 2018 года каманда бесперапынна знаходзіцца на вяршыні гэтага рэйтынгу.
Фота pixabay.com.
Цікава, што бельгійцы дамагліся гэтага, не патраціўшы вялікіх грошай. Яшчэ больш цікава, што іх шлях на вяршыню сусветнага футбола пачаўся пасля вялікага заняпаду.
На двары стаяў 2000 год, і Бельгія разам з Нідэрландамі прымала чэмпіянат Еўропы па футболу. Аднак радасць ад хатняга турніру аказалася нядоўгай, і ўсяго праз дзевяць дзён пасля ўрачыстага адкрыцця чэмпіянату бельгійская нацыяналка з яго вылецела, нават не здолеўшы прабіцца ў стадыю плэй-оф.
Гэтая падзея нарэшце прымусіла бельгійскую футбольную асацыяцыю перагледзець свае погляды на развіццё футбола ў краіне. Задачу выратаваць сітуацыю ўсклалі на Мішэля Саблона — 54-гадовага спецыяліста, які працаваў асістэнтам трэнера бельгійскай зборнай на трох чэмпіянатах свету. Цяпер яго прызначылі тэхнічным дырэктарам зборнай.
Саблон зразумеў — трэба цалкам змяняць сістэму падрыхтоўкі гульцоў. Ён пачаў з таго, што некалькі разоў наведаў Нідэрланды і Іспанію, дзе вывучаў працу мясцовых дзіцячых футбольных акадэмій (прычым сярод іх дакладна былі акадэміі «Барселоны» і «ПСВ»). Але і без тэорыі не абышлося: супрацоўнікі чатырох бельгійскіх універсітэтаў дапамагалі Саблону і яго камандзе вывучаць падрыхтоўку гульцоў у дзіцячым узросце.
Супрацоўнікі ўніверсітэта Левена прааналізавалі 1500 гадзін відэа футбольных матчаў — і выпрацавалі ідэі, якія дазволілі вывесці бельгійскі футбол на небывалы ўзровень.
Фота talksport.com.
Усё пачалося з пераходу на гульнявую схему з расстаноўкай футбалістаў 4-3-3, якая стала абавязковай для ўсіх клубных футбольных школ Бельгіі. Як тлумачыў сам Саблон, схема 4-3-3 дазваляе выхаваць разнапланавых гульцоў, якія добра сябе пакажуць і пры іншых расстаноўках.
Саблон высветліў, што падчас дзіцячых матчаў юныя футбалісты дакранаюцца да мяча ў сярэднім два разы за гульню. Гэтага надта мала, каб навучыць дзіця адпаведнай працы з мячом. Таму Саблон прапанаваў іншы фармат матчаў: дзеці да сямі год гулялі у камандах па два чалавекі, трохі старэйшыя — па пяць, яшчэ больш старэйшая катэгорыя — па сем.
Былі і іншыя меры. Дзецям да шаснаццаці год забаранілі перахопліваць мяч шляхам адбору, што вымусіла іх вучыцца разумець гульню, каб шукаць магчымасці атрымаць мяч іншым чынам. Нарэшце, у дзіцячых камандах забаранілі турнірныя табліцы і гульні на вынік — з’явы, якія перашкаджалі дзецям атрымліваць задавальненне ад футболу.
Было цяжка прымусіць усе клубы перайсці да новых правілаў — напрыклад, некаторыя акадэміі пяць гадоў не пагаджаліся перайсці на схему 4-3-3. Не менш праблемаў выклікала і тое, што першыя гады пасля рэформы не было бачна выніку ад намаганняў.
Святкаванне бронзы бельгійскай зборнай на чэмпіянаце свету — 2018.
Але потым бельгійскую нацыяналку чакаў росквіт. Першай яго адзнакай было тое, што ў 2017 годзе зборная краіны па футболе U-17 (гульцы, маладзейшыя за 17 год) апынуліся ажно ў паўфінале юніёрскага чэмпіянату. Далей быў шлях, які прывёў дарослую нацыянальную каманду да бронзы чэмпіянату свету 2018 года — і, напэўна, на цяперашнім чэмпіянаце Еўропы бельгійцы хацелі б дамагчыся большага.
Для шчырасці, бельгійцы ўсё ж выдаткавалі некаторыя грошы на сваю футбольную рэвалюцыю, калі дакладней — на пабудову васьмі новых футбольных школ. Але гэта былі фінансы, заробленыя падчас таго самага сумнага для краіны чэмпіянату Еўропы — 2000. Некаторыя футбольныя акадэміі пры бельгійскіх клубах таксама выдаткавалі грошы на паляпшэнне ўмоў трэніровак.
20 год таму амаль ніхто з бельгійцаў не гуляў у замежных камандах, зараз жа футбалістаў з гэтай маленькай краіны шануюць у лепшых клубах свету. Куртуа заваяваў трафеі з мадрыдскімі «Рэалам» і «Атлетыка», з англійскім «Чэлсі» ён два разы перамагаў у Прэм’ер-лізе — адным з галоўных чэмпіянатаў свету. Дэ Бройнэ ператварыўся ў «Манчэстэр Сіці» ў аднаго з найлепшых гульцоў планеты, і колькасць яго трафеяў вымяраецца двухзначнай лічбай. У Бельгіі хапае і іншых зорных імён — Эдэн Азар, які два разы перамог у Лізе Еўропы з «Чэлсі», Рамэлу Лукаку, які стаў чэмпіёнам Італіі, і шмат, шмат іншых.
Ёсць з чаго ўзяць прыклад беларускім футбольным босам.
