Якую экасцежку ў Беларусі абраць для падарожжа выхаднога дня?
Лета — ідэальны час для падарожжаў і адкрыццяў. У Беларусі ёсць мноства ўнікальных прыродных месцаў, кожнае з якіх уяўляе сабой сапраўдную пярліну. А каб знаёмства з імі было зручным, цікавым і экалагічным, на многіх з іх былі створаныя экалагічныя сцежкі і маршруты. Яны не толькі дазваляюць атрымліваць асалоду ад прыгожых краявідаў, але і даюць магчымасць даведацца шмат новага пра мясцовую флору і фаўну. «Зялёны партал» прапануе прайсціся па трох экасцежках, кожная з якіх падорыць незабыўныя ўражанні і яркія эмоцыі.
Фота: Алёна Вахрамеева
Экалагічныя сцежка «Блакітныя азёры»
У самым сэрцы беларускага Паазер'я разлягаецца ўнікальны, створаны тысячы гадоў таму ледавіком узгорыста-азёрны прыродны комплекс, вядомы як «Блакітныя азёры».
Фота: Алёна Вахрамеева
Гэта месца, дзе высокія пагоркі плаўна пераходзяць у глыбокія азёрныя катлавіны, ствараючы цудоўныя пейзажы і ідэальныя ўмовы для экалагічнага турызму. Адна з пярлін гэтага рэгіёну — экалагічная сцежка з аднайменнай назвай, якая ўваходзіць у склад нацыянальнага парку «Нарачанскі».
Выпраўляемся ў захапляльнае падарожжа праз разнастайныя прыродныя зоны і маляўнічыя азёры.
Фота: Алёна Вахрамеева
Уваход на экасцежку
Экалагічная сцежка пачынаецца ў раёне вёскі Альшэва. Тут вы можаце самастойна выправіцца ў падарожжа або замовіць экскурсію ў аддзеле турызму нацыянальнага парку.
Кошт уваходнага квітка складае 3 рублі, а каардынаты ўваходу на сцежку: 54.960451, 26.361573.
Фота: Алёна Вахрамеева
Маршрут і яго асаблівасці
Сцежка прапануе тры асноўныя варыянты маршруту: працягласцю 3, 4 і 7 км.
Усе яны праходзяць па моцна перасечанай мясцовасці, ахопліваючы грэбень озавай грады, іглічныя лясы, маляўнічыя азёры і забалочаныя ўчасткі. Але пры гэтым тут камфортная для прагулак інфраструктура — уздоўж сцежкі пастаўленыя паказальнікі і інфармацыйныя аншлагі, абсталяваныя назіральныя пляцоўкі і месцы для адпачынку.
Фота: Алёна Вахрамеева
Сустрэчы з прыроднымі цудамі
Першыя крокі па сцежцы прыводзяць нас да ракі Страча. Нораў яе пераважна даволі бурлівы — з парогамі і перакатамі, якія часам нагадваюць горныя. Не адно пакаленне байдарачнікаў пачынала свой шлях менавіта з гэтай ракі.
Але менавіта на гэтым участку экалагічнай сцежкі Страча мірна цячэ, пятляючы і ўтвараючы маленькі востраў, на які можна трапіць, прайшоўшы па драўляным мосце.
І вядома ж, самі дзіўныя па прыгажосці Блакітныя азёры! У прыродным комплексе іх 14, але падчас прагулкі па экалагічнай сцежцы вы зможаце пазнаёміцца толькі з трыма з іх.
Глубля. Фота: Алёна Вахрамеева
Возера Глубля дзівіць празрыстасцю і чысцінёй вады, якая ў сонечнае надвор'е набывае блакітнавата-зялёнае адценне дзякуючы светлым вапнавым донным адкладам.
Возера Глубелька здзіўляе тым, што вада каля яго дна не змешвалася з паверхневай на працягу некалькіх тысяч гадоў, што робіць яго ўнікальным па сваіх характарыстыках. Акрамя таго, гэта самае рамантычнае возера ў краіне. Форма возера нагадвае сэрца, востраў у цэнтры надае асаблівую прыгажосць.
Глубелька з вышыні. Фота: Алёна Вахрамеева
Возера Мёртвае мае жаўтлява-карычневы колер вады з-за сцёкаў з багністых берагоў, ствараючы загадкавую і незвычайную атмасферу.
Возера Мёртвае — гэта катлаван, запоўнены падземнымі водамі, які ўтварыўся ў выніку правалу пласта зямлі, адносіцца да азёр карставага паходжання. Верхні пласт 12 м — прэсная вада, ніжні ўзровень — паражніна, запоўненая серавадародам.
Возера Мёртвае. Фота: Алёна Вахрамеева
Дарэчы, азёрам каля 10 тысяч гадоў!
Асаблівая магія гэтага маршруту выяўляецца і ў многіх іншых дэталях. Адна з такіх славутасцяў — сасна «Стары манах», якая, па мясцовых павер'ях, выконвае жаданні.
Сасна «Стары манах». Фота: Алёна Вахрамеева
Уздоўж маршруту вы таксама пабачыце сляды дзейнасці дзікіх жывёл і падкормачныя пляцоўкі для капытных. Увесну тут можна любавацца цвітучымі палянамі кураслепу, сон-травы і ландышаў.
Шпацыр па сцежцы захоплівае не толькі прыроднымі відамі, але і архітэктурнымі аб'ектамі.
У сярэдзіне маршруту каля возера Глубля можна спыніцца на прывал і атрымаць асалоду ад спакою і прыгажосці воднай роўнядзі.
А яшчэ абавязкова наведайце аглядную пляцоўку «Лысая гара», адкуль адкрываецца незвычайны від на наваколле. Аглядная гара ўпарадкаваная лавачкай і самой невялікай агляднай пляцоўкай. З-за дрэў бачныя азёры Глубля і Глубелька.
Сцежка на стэндзе. Фота: Алёна Вахрамеева
Важныя правілы для наведвальнікаў
Памятайце, што большая частка прыроднага комплексу «Блакітныя азёры» размешчаная ў запаведнай зоне.
Гэта значыць, што падарожнічаць можна толькі па пазначаных маршрутах, паркаваць машыны і ставіць палаткі — толькі ў спецыяльна адведзеных месцах. Гэта неабходна для захавання і аднаўлення каштоўных прыродных экасістэм.
Экалагічная сцежка «У краі вяртлявай чаротаўкі»: падарожжа па заказніку «Спораўскі»
Уявіце сабе месца, дзе зараснікі асакі і балоты атачаюць вас, а з назіральных вышак адкрываюцца віды, здольныя заняць дух.
Фота: Алёна Вахрамеева
Гэта месца, рэспубліканскі біялагічны заказнік «Спораўскі» ў Брэсцкай вобласці — найбуйнейшы масіў нізінных балот Палесся, размешчаных у пойме ракі Ясельды, які з'яўляецца ўнікальным па плошчы і натуральнай захаванасці для цэнтральнай часткі Еўропы.
Фота: Алёна Вахрамеева
Спораўскія балоты дайшлі да нас практычна ў першапачатковым выглядзе, што дазволіла захавацца шматлікім амаль зніклым відам раслін, жывёл і птушак, уключаючы вяртлявую чаротаўку — самую рэдкую пявучую птушку Еўропы.
Гэты від пад глабальнай пагрозай жыве толькі на нізінных асаковых балотах, знішчаных амаль па ўсёй Еўропе. У Беларусі гняздуецца каля 30-40% яе сусветнай папуляцыі — дзякуючы таму, што тут засталіся вялікія балотныя масівы.
І менавіта ў гонар рэдкай птушкі названая мясцовая экалагічная сцежка «У краі вяртлявай чаротаўкі». Наведаўшы яе, вы акунецеся ў свет дзікай прыроды і атрымаеце асалоду ад яго прыгажосці, бо далёка не ўсе балоты лёгка даступныя для пешага турыста.
Фота: Алёна Вахрамеева
Прыродныя славутасці і займальныя атракцыі на сцежцы
Калі вы набліжаецеся да пачатку сцежкі, вас сустракае драўляны насціл, які вядзе праз запаведныя ўчасткі заказніка.
Сцежка ўяўляе сабой кальцавы маршрут даўжынёй паўтара кіламетра, што дазваляе прайсці поўны круг і вярнуцца ў зыходны пункт, не паўтараючы шлях.
Падарожнічаючы па сцежцы, вы зможаце не толькі атрымаць асалоду ад прыроды, але і даведацца шмат новага. Суправаджаючы гід раскажа вам пра вяртлявую чаротаўку, а ў пэўны час года вы зможаце і самі ўбачыць яе ў натуральным асяроддзі жыцця і пачуць яе спеў.
Паром праз Ясельду. Фота: Алёна Вахрамеева
Адна з асаблівасцяў экасцежкі — дзве паромныя пераправы праз раку Ясельду, што дадае элемент прыгодаў і дазваляе назіраць за водным жыццём ракі проста з парома.
Гэтая атракцыя не пакідае абыякавымі ні дарослых, ні дзяцей. Гэта не толькі зручны сродак перамяшчэння, але і цікавы вопыт, асабліва для тых, хто ўпершыню карыстаецца паромам.
А суправаджаючыя гіды сочаць за бяспекай на пераправе, каб прыгоды былі займальнымі і бяспечнымі.
Фота: Алёна Вахрамеева
Па ходзе маршруту вы ўбачыце мноства цікавых месцаў:
- рака Ясельда з яе маляўнічымі берагамі і размеранай плынню.
- балота, дзе можна назіраць за птушкамі і іншымі жывёламі.
- аглядныя вышкі, адкуль адкрываюцца цудоўныя віды на навакольныя ландшафты.
- інтэрактыўныя стэнды, якія дазволяць вам даведацца больш пра мясцовыя флору і фаўну. Тут можна тактыльна адчуць формы жывёл і раслін, што асабліва карысна для людзей з парушэннямі зроку.
Фота: Алёна Вахрамеева
Час для наведвання і рэкамендацыі
Наведванне сцежкі магчымае ў любую пару года, аднак вясной і летам маршрут асабліва прывабны дзякуючы квітнеючым раслінам і актыўнаму жыццю жывёл. У гэты час можна ўбачыць і пачуць вяртлявую чаротаўку.
Для тых, хто аддае перавагу больш глыбокаму апусканню ў тэму, даступная паслуга экскурсавода. Суправаджэнне гідам робіць падарожжа яшчэ больш інфарматыўным і цікавым, дазваляючы даведацца мноства цікавых фактаў пра прыроду і гісторыю заказніка.
Экалагічныя маршруты на «Сарачанскіх азёрах»
На самай поўначы Астравецкага раёна раскінуўся сапраўдны скарб Беларусі — «Сарачанскія азёры». Гэта месца, таксама вядомае як «брыльянтавыя каралі» краіны, прапануе сваім гасцям неверагоднае багацце прыроды і ўнікальныя магчымасці для адпачынку і даследаванняў.
Фота: Алёна Вахрамеева
Чароўная прырода Сарачанскіх азёр
Калі вы апынаецеся на Сарачанских азёрах, перад вамі адкрываецца ўзрушальная карціна: рэліктавыя лясы пераплятаюцца са спадзістымі раўнінамі і забалочанымі нізінамі, а пагоркі ледавіковага паходжання плаўна змяняюцца маляўнічымі азёрамі.
Нярэдка іх называюць блакітнымі каралямі Астравеччыны. Бо 14 азёр ледавіковага паходжання нібы нанізаныя на раку Сарачанку, якая іх злучае, і расцягнутыя ланцужком на 18 кіламетраў.
Фота: Алёна Вахрамеева
Азёры сталі ядром Рэспубліканскага ландшафтнага заказніка з аднайменнай назвай «Сарачанскія азёры».
Той самы ледавік, якому беларускае Паазер'е абавязана сваім з'яўленнем, на тэрыторыі заказніка стварыў азёрныя катлавіны так званага эварзійнага тыпу.
Яны ўтвораныя падаючымі з паверхні ледавіка талымі водамі. Акрамя таго, тут таксама ёсць цікавае геалагічнае ўтварэнне — агаленне міжледавіковых глінаў (разрэз) пад назвай «Камарышкі».
Фота: Алёна Вахрамеева
У Сарачанских азёрах вада змешваецца слаба, у выніку ў прыдонных пластах большую частку года адсутнічае кісларод, а гэта выклікае з'яўленне тут серавадароду. Сарачанскія азёры вельмі чыстыя і празрыстыя.
Фота: Алёна Вахрамеева
Яны розныя па складзе вады, кожнае мае свой колер: адно зусім празрыстае, іншае светла-блакітнае, яшчэ адно — зялёнае… Гэта тлумачыцца тым, што азёры, хоць і звязаныя пратокамі, кожнае мае свой склад вады і ўзровень мінералізацыі. Максімальны ўзровень мінералізацыі ў возеры Каймінскім.
Фота: Алёна Вахрамеева
Прагулкі па экалагічных маршрутах
Для тых, хто хоча пазнаёміцца з прыродай Сарачанскіх азёр бліжэй, распрацаваныя два асноўныя маршруты:
1. Пешаходны маршрут «Пралеска» працягласцю сем кіламетраў. Гэты шлях праходзіць уздоўж возера Каймінскага і дазваляе за некалькі гадзін атрымаць асалоду ад прыгажосці прыроды, убачыць рэдкія віды раслін і проста адпачыць на свежым паветры.
Фота: Алёна Вахрамеева
2. Маршрут «Вецер Паазер'я», які можна пераадолець за тры дні ці нават за два тыдні. Гэты маршрут падыходзіць для пешых прагулак, веласіпедных паездак, аўтамабільных тураў і сплаваў на байдарках. Ён ахоплівае больш шырокія тэрыторыі і дорыць незабыўныя ўражанні ад знаёмства з прыродай заказніка.
Фота: Алёна Вахрамеева
Выгоды для турыстаў
Для зручнасці гасцей у заказніку прадугледжаныя розныя паслугі: арэнда альтанак, турыстычныя стаянкі, пракат лодак і выратавальныя камізэлькі. На берагах азёр абсталяваныя месцы для адпачынку, дзе можна зладзіць пікнік, выкупацца ў крышталёва чыстай вадзе або парыбачыць.
Тут можна адчуць сапраўдную адзіноту, атрымаць асалоду ад цішыні і прыгажосцю прыроды, забыцца пра гарадскую мітусню і проста адпачыць душой і целам.
Фота: Алёна Вахрамеева
Экалагічныя сцежкі — не проста шпацыры на свежым паветры. Гэта сапраўдныя падарожжы ў свет дзіўных прыродных з'яў і ўзрушвальных пейзажаў, якія ідэальна падыходзяць для тых, хто хоча атрымаць асалоду ад прыгажосці беларускай прыроды, даведацца больш пра мясцовую флору і фаўну.
Чытайце таксама:
Топ маляўнічых месцаў для летніх вандровак па Беларусі, далей ад гарадской задухі
Беларусы сталі больш хадзіць па балотах
Беларуская мабільная праграма для экалагічных падарожжаў трапіла ў топ-3 у Google Play
