«Цяпер у нас ёсць ідэя паехаць калі-небудзь у Паўночную Карэю». Беларусы расказалі пра свае незвычайныя падарожжы
Пачынаецца лета, падчас якога многім беларусам усё ж удаецца з'ездзіць на адпачынак за мяжу. Апавяданні пра Турцыю і Егіпет ўжо не ўражваюць, а кадры з люксавымі Мальдывамі здаюцца чымсьці занадта далёкім? Вось ідэі цікавых маршрутаў ад герояў гэтага матэрыялу: Саудаўская Аравія, якая зусім нядаўна стала даступная турыстам; Кітай, куды не так проста трапіць, вандруючы аўтастопам; горад у Індыі, у які пускаюць толькі падрыхтаваных. «Анлайнер» пагутарыў з беларусамі, якія не шукаюць лёгкіх шляхоў.
«За візу давялося заплаціць $400»
Аляксей жыве ў Мінску, яму 32 гады, хлопец працуе ў IT-сферы. У лістападзе мінулага года ён адправіўся ў Саудаўскую Аравію — дзяржаву, якая да 2019 года была практычна недаступная для жыхароў большасці іншых краін (выключэнне рабілі для паломнікаў ці тых, хто прыязджае ў камандзіроўку). Але толькі падарожнікі падрыхтаваліся пакаваць чамаданы, як межы закрыліся праз пандэмію. Паступова абмежаванні здымалі, і ўжо ў 2023 годзе некалі закрытую краіну наведала больш за 106 млн чалавек.
«Так выйшла, што я перасякаўся з калегамі з Саудаўскай Аравіі па працы. Яны шмат расказвалі пра краіну, і мне стала цікава ўбачыць яе на свае вочы, — расказвае Лёша. — У Беларусі яе консульства няма, таму я звярнуўся ў мінскую турфірму.
Там мне расказалі, што візы ў Саудаўскую Аравію яны адкрываюць, але запыты паступаюць нячаста. Мне ж прыйшлося памучыцца каля двух месяцаў — усё з-за даведкі аб даходах: яе трэба было зрабіць, перакласці на англійскую, засведчыць у натарыуса, апастыляваць і толькі потым накіраваць з дакументамі на разгляд. На ўсё пайшло два месяцы!
Калі я нарэшце прынёс дакументы, мне сказалі іх перарабляць: з улікам часу на разгляд дзеянне той самай даведкі скончылася б. Давялося ісці па новым коле пекла. Сябры адгаворвалі: маўляў, навошта так мучыцца? Але я вырашыў з прынцыпу дайсці да канца.
Са слоў Аляксея, першапачаткова віза каштавала каля $150. У выніку ж з улікам пераробак заплаціць прыйшлося ўжо $400. Кінуць задуму трапіць у Саудаўскую Аравію хлопец не захацеў па некалькіх прычынах: па-першае, цікавасць, а па-другое, беларус стараецца стабільна выязджаць у адпачынак двойчы на год, прычым у тыя месцы, дзе ён яшчэ не быў. А тут краіна, якая зусім нядаўна адкрылася свету, — аўтэнтычнасць зашкальвае.
З прыемнага — візу далі на год.
«Да паездкі я быў упэўнены, што Саудаўская Аравія падобная на ААЭ, дзе многае зроблена для турыстаў і некранутага, арыгінальнага амаль не засталося. Аказалася, чаканне і рэальнасць моцна адрозніваліся. У аэрапорце мяне сустрэлі вельмі добразычлівыя памежнікі. На вуліцах Эр-Рыяда грала музыка, у гандлёвым цэнтры я ўбачыў кінатэатры, дзе можна паглядзець нават жахі. Дарэчы, што да мовы:у масавых месцах я без праблем меў зносіны з мясцовымі на англійскай. Нават два-тры таксісты падтрымалі са мной размову».
Да паездкі Лёша вырашыў падрыхтавацца і шмат чытаў пра асаблівасці культуры і менталітэту (лайфхак для ўсіх падарожнікаў ад героя: заўсёды перад паездкай трэба хоць бы прабегчыся па базавых «можна» і «нельга»). Напрыклад, беларуса асабліва ўразіла, што за крадзеж вінаватаму могуць адрэзаць рукі, а раней з-за забароны на магію і чараўніцтва ў краіне нельга было купіць кнігі пра Гары Потэра. Праўда, зараз сітуацыя змянілася: цяпер у Эр-Рыядзе нават прадаюць наборы LEGO па матывах франшызы.
Амаль увесь час падарожжа (а гэта два тыдні) Лёша правёў у сталіцы — Эр-Рыядзе. Мінчук кажа, што заняцца там асабліва няма чым, асабліва калі прывык да актыўных падарожжаў. Шматпавярховікаў і вялікіх будынкаў тут пакуль няшмат, а многія месцы зачыняюцца некалькі разоў на дзень на час малітвы.
«Мне здаецца, трэба альбо катацца па вялікіх крамах, альбо выязджаць за горад, на прыроду. З улікам таго, што з алкаголем у краіне строга (а мне гэта падабаецца), папулярнай забаўкай лічыцца чаяванне на заходзе сонца дзе-небудзь на прыродзе. Большую частку дня на двары вельмі горача, і да пятай-шостай вечара мясцовыя з дому не выходзяць. З-за спякоты многія ўстановы працуюць дапазна, а яшчэ лічыцца цалкам нармальным прыйсці ў госці а другой гадзіне ночы — лічыцца, што адмаўляць у прыёме няветліва».
Цяпер пра грошы: за паўтара-два тыдні Лёша выдаткаваў каля $1200 — гэта забавы, ежа, пражыванне і таксі. Да такіх сумаў хлопец быў гатовы. Моцна абмяжоўваць сябе не прыйшлося, але і рассмакаваць раскошнае жыццё на такія грошы не атрымаецца.
Для параўнання: па словах мясцовых, сярэдні заробак, якога хапае для базавага камфорту, — $4500.
Для эканоміі Лёша пасяліўся ў вялікім комплексе недалёка ад аэрапорта. Нават з улікам пастаянных паездак на таксі да горада і назад гэта было больш выгадна, чым здымаць жыллё непасрэдна ў Эр-Рыядзе.
Жылы комплекс, дзе спыніўся Аляксей
«Усе машыны таксі, на якіх я ездзіў, былі новымі. Цікава, што ў салонах усё абклеена плёнкай — аж да руля і педаляў! Наколькі мне вядома, гэта зроблена для выгаднага перапродажу аўто ў будучыні. У гэтай краіне вельмі шануецца ўнутранае ўбранне».
Асобна запыталіся пра ежу. Лёша з усмешкай адзначае, што ў Саудаўскай Аравіі ён не спрабаваў чагосьці суперэкзатычнага, але яму запомнілася падача. Хлопец расказвае, што ў рэстаранах заказ прыносяць у велізарных талерках — усё таму, што ежай прынята дзяліцца і заказваць адну страву на ўсіх. Мясцовыя часта ядуць рукамі, але хутчэй у хатняй абстаноўцы. У кавярні такога Лёша не заўважаў.
«Ведаю, што ў мусульман не прынята ёсць левай рукой: яна лічыцца «бруднай». А я ляўшун, таму вырашыў загадзя даведацца, як да гэтага ставяцца мясцовыя. Меркаванні падзяліліся: адныя знаёмыя казалі, што для турыста гэта акей, а іншыя раілі ўсё ж выкарыстоўваць за сталом правую руку, — усміхаецца Лёша. — У прынцыпе, асаблівых абмежаванняў для тых, хто прыязджае, я не заўважыў, але, наколькі ведаю, мужчынам у гэтым плане лягчэй. Мясцовыя па-ранейшаму нервуюцца з-за фатаграфій на вуліцах, таму вялікую камеру я не браў. А яшчэ турыстам нельга трапіць у некаторыя мячэці».
З забаў беларусу асабліва запомнілася паездка на «Край свету» — скальны масіў у пустэльні, які лічыцца адной з самых інстаграмных лакацый у краіне. Падчас паездкі ў пустэльню турыстам прапануюць паназіраць за заходам сонца, а з надыходам цемры — павячэраць пад зоркамі.
Яшчэ адзін вядомы пункт для турыстаў — Стары горад, але тут беларус робіць агаворку: старыя рэчы там ёсць (напрыклад, зброя), а вось большасці пабудоў усяго каля 200 гадоў.
Стары горад
«Край свету»
«Край свету»
Стары горад
«Край свету»
«Як мне падалося, у краіны ёсць перспектывы прыцягнуць турыстаў. Тут маюцца свае фішкі: тыя ж конкурсы прыгажосці сярод вярблюдаў, калі жывёлам дзеля перамогі нават нешта ўколваюць у губы!
Ведаю, што ў адной з галоўных кропак сучаснага Эр-Рыяда — Булевард-Сіці — ёсць велізарны забаўляльны комплекс, але працуе ён сезонна, і я туды не трапіў.
У прынцыпе, на сам Эр-Рыяд я б рэкамендаваў выдаткаваць тры-чатыры дні, а далей падарожнічаць па іншых гарадах. Я б хацеў зноў пабываць у Саудаўскай Аравіі, але гадоў праз пяць-сем, калі ўвасобяцца ў жыццё ўсе задуманыя праекты».
«Мяжа адкрывалася праз 40 гадзін — давялося разбіць палатку»
Саша і Рома — браты, нарадзіліся і выраслі яны ў Чачэрску Гомельскай вобласці. У мінулым годзе хлопцы вырашылі адправіцца ў падарожжа па Цэнтральнай Азіі. Прычын выбраць гэты кірунак было некалькі: бюджэтнасць, даступнасць і мара старэйшага з братоў пабываць на Паміры (Таджыкістан).
Маршрут атрымаўся такім: Узбекістан — Таджыкістан — Кыргызстан — Кітай — Кыргызстан — Казахстан — Расія. Працягнулася падарожжа 24 дні. Перасоўваліся хлопцы самалётамі, цягнікамі, аўтобусамі і — прыкладна палову шляху — аўтастопам.
«Спачатку пра Кітай мы наогул не думалі. Нашым наступным пунктам павінна была стаць сталіца Кыргызстана, Бішкек. Але калі мы апынуліся недалёка ад мяжы з Кітаем, я зразумеў, што можна заскочыць і туды, а потым адправіцца ў Бішкек. Прапанаваў такі варыянт брату, ён адразу пагадзіўся. Прыемна ж усведамляць, што ты быў у Кітаі. Думаю, гэтая думка і падкупіла», — кажа Саша.
У нейкі момант падарожжа пайшло не па плане. Браты апынуліся ў Сіньцзян-Уйгурскім аўтаномным раёне, прычым мяжа з Кыргызстанам праходзіць на вышыні каля 3770 метраў над узроўнем мора.
Хлопцы вырашылі наведаць Кашгар — найстаражытнейшы горад акругі, куды часта наведваюцца турысты. Але аказалася, што праехаць у горад аўтастопам не так проста. На мяжы з Кыргызстанам у хлопцаў правяралі тэлефоны, доўга даглядалі рэчы — сумарна на ўсё пайшло тры гадзіны. Пазней Рома і Саша даведаюцца, што ў тых, хто прыязджае, шукаюць Каран або іншыя рэлігійныя кнігі — з імі ў краіну не пускаюць.
«Мы рухаліся ў горад Кашгар разам з сербамі, знялі мікрааўтобус. Праз каля 100 кіламетраў быў блакпост, дзе ў нас зноў правяралі заплечнікі, глядзелі, што мы наздымалі на фотаапарат.
Прыкладна за 70 кіламетраў ад Кашгара мы спыніліся ў гатэлі. Умовы там былі простыя, чымсьці нагадалі нумары ў савецкіх гатэлях. Затое каштаваў нумар нядорага — усяго $7 за дваіх, яшчэ і са сняданкам. Нас папярэдзілі: на першым паверсе гатэля нельга здымаць на тэлефон».
Нарэшце беларусы дабраліся да Кашгара, вялікага горада-мільённіка. Тут, па словах Сашы і Ромы, абмежаванняў для турыстаў ужо не было, і братам удалося напоўніцу атрымаць асалоду ад кітайскай эстэтыкі. Яны зноў спыніліся ў хостэле — выйшла па $10-12 з чалавека, а ўмовы тут браты назвалі найлепшымі за ўвесь час падарожжа.
«Нас здзівіла, што людзі спакойна пакідалі свае рэчы ў агульным холе: у Кітаі няма крадзяжу. Мясцовыя імкнуліся паказаць нам краіну з самага добрага боку. І калі на мяжы акругі кожныя 50-70 кіламетраў былі блокпасты, дзе нас даглядалі і пыталіся, куды мы едзем, то тут усе, наадварот, прапаноўвалі дапамогу, а некаторыя нават прасілі з намі сфатаграфавацца: мабыць, людзі еўрапейскай знешнасці тут бываюць нячаста».
У самім Кашгары хлопцы паспелі паглядзець цэнтр і Стары горад. Яшчэ заўважылі мячэць, але, па словах мясцовага жыхара, трапіць усярэдзіну можна толькі па пропуску. Наогул, пасля Узбекістана, Таджыкістана і Кыргызстана Кітай здаўся хлопцам зусім іншым светам.
«У Кашгары нам вельмі спадабалася інфраструктура горада, асобныя палосы для скутараў — гэтага віду транспарту прыкладна столькі ж, колькі і аўтамабіляў. Запомнілася, што людзі ўсюды кураць — нават у кавярнях і крамах.
З дзіўнага, вядома, ежа. Мы бачылі, як побач з намі мясцовыя елі галубоў, якіх мы спачатку прынялі за куранят. Шчыра кажучы, прыняць такое было няпроста, — усміхаецца Саша. — Мы ж елі нешта больш звыклае: напрыклад, суп з локшынай і смажанымі пельменямі».
Правёўшы ў горадзе некалькі дзён, Рома і Саша вырашылі вярнуцца ў Кыргызстан. Для гэтага трэба было перасекчы мяжу на поўначы. Дабірацца планавалі аўтастопам, але на чарговым прапускным пункце хлопцаў амаль развярнулі назад у Кашгар. На даглядзе ім рэкамендавалі вярнуцца і купіць квіткі на аўтобус да Бішкека — заплаціць трэба было $200 за дваіх. Але ў той момант у братоў застаўся літаральна даляр, так што такі варыянт ім не падыходзіў. Са слоў хлопцаў, раней беларусаў, якія вандруюць аўтаспынам, тут не сустракалі.
«Праз дзве гадзіны нас усё ж пусцілі далей. Добры уйгур вырашыў падабраць нас і падвезці. Прыехаўшы на мяжу, мы даведаліся, што адкрыецца яна толькі праз 40 гадзін (мы прыехалі ў абед у суботу, а пачатак працы — у панядзелак).
Прыйшлося ставіць палатку на вышыні 3600 метраў над узроўнем мора. Нам дапамог кітайскі памежнік: ён прынёс пачкаў з дзесяць макароны хуткага прыгатавання, пяць літраў вады і некалькі ўпаковак малака».
Усяго ў Кітаі Саша і Рома правялі шэсць дзён. І хоць трапілі яны туды, не маючы асаблівага плану, у будучыні вельмі хацелі б вярнуцца — праўда, выбраўшы для паездкі раёны, куды трапіць не так складана.
«З усяго вялікага падарожжа ў Кітаі мы перажылі максімальна шырокі дыяпазон эмоцый! Нам часта прапаноўвалі дапамогу, хоць мы казалі, што ўсё добра, справімся сваімі сіламі.
Мясцовыя запомніліся нам простымі і добрымі людзьмі. Памятаю, як нам захацелі дапамагчы дзяўчынкі гадоў з 14-16, тэлефанавалі знаёмым і прасілі падвезці да мяжы, — расказвае Саша. — Цяпер у нас ёсць ідэя калі-небудзь паехаць у Паўночную Карэю — думаю, гэта было б мегадрайвова!
У гэтым годзе плануем вывучыць Іран — упэўнены, што гэтая краіна тоіць у сабе шмат прыгожых месцаў, фальклору і самабытнасці персідскага народа.
«Каб сюды трапіць, трэба прайсці падрыхтоўку»
У 2017 годзе Улад упершыню пабываў у Індыі. Тады яго прыцягнула Варка — невялікі курорт, дзе часта адпачываюць… пенсіянеры. Са слоў беларуса, там турыстам падабаюцца цішыня і спакой, параўнальна невысокія цэны, смачная ежа, а яшчэ цёплы акіян. Таму ў 2019 годзе беларус вырашыў паўтарыць падарожжа, але абраў ашрам (месца, дзе займаюцца духоўнымі практыкамі) «Іша», які знаходзіцца недалёка ад горада Каімбатур. У апошні момант высветлілася, што проста так турыстаў сюды не пускаюць.
— Каб трапіць сюды, трэба прайсці месячную праграму падрыхтоўкі па ёзе і медытацыі, якая каштуе каля $100. Ты ўключаеш камеру і паўтараеш позу — калі робіш няправільна, то цябе папраўляюць. Атрымліваецца персанальны анлайн-занятак. Потым табе даюць прыкладна 48 дзён, каб папрактыкавацца ў ёзе і медытацыі. Раней гэта працавала па прынцыпе «тварам да твару», але пасля кавіду можна і анлайн. Калі прапускаеш занятак, прыйдзецца пачынаць спачатку».
Пасля праходжання праграмы падрыхтоўкі можна запісацца ў сам цэнтр ёгі. Па словах Улада, «Іша» — гэта нешта накшталт вялікага горада, дзе вакол цябе тысячы людзей. Жыллё тут можна выбраць з некалькіх варыянтаў: невялікія камфортныя дамкі з мінімумам рэчаў і мэблі, нумар у гатэлі ўзроўню 3-4 зоркі ці цэлы дом. Усё залежыць ад звыклага ўзроўню камфорту і гатоўнасці за яго плаціць.
«Я жыў у маленькім дамку, прычым у арэнду было ўключана харчаванне. У суме за ўсё выходзіла каля $15. Кармілі страшэнна смачна! Калі перавесці якасць ежы ў грошы, то гэта мінімум $40 за раз. Месяц у «Ішы» з жыллём, харчаваннем і поўнай бяспекай абыйдзецца прыкладна ў $400, а гэта вельмі камфортныя ўмовы».
Па словах Улада, першапачаткова ён адважыўся на падарожжа з цікавасці, а яшчэ туды яго актыўна клікалі сябры. Разважаў хлопец так: пацерпіць некалькі дзён, а потым з'едзе на ўпадабаны курорт — там чакаюць смачная недарагая ежа, хвалі заліва на заходзе сонца і прыгожыя пляжы.
«У першы ж дзень я быў у прыемным шоку ад таго, як там класна! Вакол вельмі расслабляльная, заспакаяльная атмасфера. Людзі табе адкрываюцца, усміхаюцца, але толькі калі вы на адной хвалі. У мяне такога досведу ніколі не было: Ты быццам трапляеш у кампанію людзей, дзе ўсе псіхалагічна сталыя, цікавыя і пры гэтым паважаюць твае межы. Канфліктаў там не было зусім».
Ашрам ўяўляе сабой велізарную лакацыю — па сутнасці, гэта абгароджаны горад, куды звонку не трапіць. Месца становіцца ўсё больш папулярным: Улад заўважыў турыстаў з самых розных краін, хіба што гасцей з Афрыкі было крыху паменш.
Наплыў турыстаў змяніў жыццё і невялікіх гарадкоў паблізу: напрыклад, у іх адкрылі вытворчасць прадуктаў і садавіны для тых, хто прыязджае ў ашрам.
«Некаторыя лакацыі (дамкі, месцы для медытацый) даступныя толькі прыезджым, ёсць зоны, адкрытыя для мясцовых. На тэрыторыі «Ішы» знаходзяцца крамы, храмавы комплекс, цёплыя і халодныя басейны. Дарэчы, уся вада ў комплексе пэўнай тэмпературы — гэта зроблена для таго, каб яна не выбівала з практыкі. Праз пару дзён разумееш, як многае ўплывае на медытацыю: занадта халодная ці цёплая вада, празмерна салодкая або цяжкая ежа — усё гэта элементы, якія «вытрасаюць» цябе з патрэбнага стану».
Пад'ём у гасцей ранні — каля 05:20. У манахаў, якія пастаянна жывуць у ашраме, дзень пачынаецца яшчэ раней — у 03:40, пры гэтым кладуцца яны пазней за прыезджых. Улад кажа, што, нягледзячы на насычаны графік, манахі выглядаюць шчаслівымі і задаволенымі жыццём.
«Ведаю, што сюды можна прыехаць у якасці валанцёра. Плаціць за пражыванне не трэба, але прыйдзецца працаваць на карысць ашрама: гатаваць, чысціць, прыбіраць, дапамагаць гасцям са свайго рэгіёну, весці сайт — працы хапае, рукі заўсёды патрэбныя.
Бывае, што ў ашраме ладзяць вяселлі — па жаданні жаніха і нявесты ўсіх частуюць чым-небудзь смачненькім. Увогуле, прыёму ежы два: сняданак і вячэра, усё ў строга вызначаны час — спазняешся на хвіліну, і цябе не пускаюць.
Ядуць усе ў велізарным холе, седзячы на падлозе са скрыжаванымі нагамі. Есці можна колькі хочаш: накладваюць, пакуль ты не перавернеш працягнутую руку, пазней прапануюць дабаўку.
Звычайна ў талерцы чатыры-пяць страў: каша, размочаны мясцовы арахіс, банан, салата з зелянінай, бабы, па жаданні суп — усё вельмі смачнае! Хоць кармілі толькі двойчы на дзень, я ні разу не адчуў сябе галодным».
У ашраме ёсць і строгія правілы. Напрыклад, на яго тэрыторыі нельга выкарыстоўваць гаджэты. Выключэнне — дамкі, дзе спыняецца госць. Па словах Улада, абмежаванне ўвялі, каб прыезджыя не адцягваліся на мітусню і засяродзіліся на чымсьці больш важным за стужку ў сацсетках.
«Гэта месца, дзе ты быццам лунаеш над светам, не менш. За пяць дзён я дасягнуў такога эфекту, якога не мог дамагчыся доўгі час. Тут цябе абгортвае цеплынёй і шчасцем — задумваешся, што не ўсё ў жыцці ведаеш і разумееш. У любы час можна выбіраць, чым заняцца, — тут нерэальна засумаваць.
Яшчэ з цікавага — сувеніры ад мясцовых майстроў, я накупіў усяго даляраў на 200! А цяпер разумею, што трэба браць у два разы больш: тыя ж прадукты ці спецыі — усё вырошчваецца на месцы і вельмі клёвае».
Усім, хто пакідае ашрам, надзяюць спецыяльны бранзалет: калі вырашылі з'ехаць, адразу ж вярнуцца назад не атрымаецца, трэба «саступаць месца». Па словах Улада, «пачаткоўцаў» лёгка заўважыць у натоўпе: часцей за ўсё ў іх напружаныя твары.
«Па дарозе на цягнік, які павінен быў адвезці мяне ў Варку, я зразумеў, якую памылку дапусціў. Калі б была магчымасць, я б адмяніў паездку на ўзбярэжжа і застаўся ў ашраме да адлёту. Нават цяпер мне вельмі хочацца паўтарыць і паехаць туды на неабмежаваны час».
Чытайце таксама:
«Будзем ці ў Італіі, ці на агародзе». Беларусы расказалі пра тое, як і дзе збіраюцца адпачываць
