Што за «апраменьванне персаналу» магло адбыцца на БелАЭС і ці яно было? Тлумачыць спецыяліст

Учора з'явілася інфармацыя аб тым, што на Беларускай АЭС адбылося апраменьванне персаналу. Навуковец Сяргей Бесараб, аўтар канала «Навукова-Технічный·LAB-66», выказаў сваё крытычнае стаўленне да навіны. Ён патлумачыў «Нашай Ніве», чаму не лічыць, што на БелАЭС быў сур'ёзны інцыдэнт.

Хімік кажа, што, калі пабачыў скрыншот, ягоная першая думка была пра тое, што гэты зварот з'яўляецца фэйкам ці пранкам. Спецыяліст не разумее, навошта дасылаць на афіцыйную пошту БелАЭС нейкае відэа з момантам апраменьвання.

«Выпраменьванне і апраменьванне не бачнае чалавечым вокам, радыяцыя таксама не бачная, таму відэа абсалютна нічога не дасць. Гэта выглядае вельмі дзіўна», — адзначае эксперт.

Cяргей Бесараб — хімік, эксперт па радыяцыйнай, хімічнай і біялагічнай бяспецы

«Датычна магчымасці нейкага інцыдэнту з удзелам рэактарнага абсталявання, то адразу прыходзіць у галаву, што штосьці магло здарыцца пры перагрузцы паліва. Але ж гэта, як мы памятаем, адбывалася ў канцы лета 2022 года. Ды і адпрацаванае паліва перагружаецца ў басейн вытрымкі (каля рэактара) з дапамогай маніпулятараў, дыстанцыйна. Людзей там не можа быць у прынцыпе», — лічыць Бесараб.

Па словах хіміка, свежае ядзернае паліва ўвогуле не выпраменьвае пранікаючай радыяцыі. Асноўная яго частка — гэта ўран, які з'яўляецца слабым альфа-выпраменьвальнікам.

«Альфа-выпраменьванне затрымліваецца нават слоем паветра і ніякай небяспекі для чалавека не ўяўляе», — запэўнівае навуковец.

Сярод іншых варыянтаў Бесараб называе нейкае здарэнне з уцечкай ахалоджвальніка рэактара, парушэнне герметычнасці рэактарнага контура.

«Ахалоджваючая актыўную зону вада, безумоўна, можа выклікаць апраменьванне персаналу. Але як гэта тычыцца відэа?» — задаецца пытаннем хімік.

Ён адзначае, што радыяцыя не бачная ў звычайных умовах, таму радыебіялагічныя эфекты на чалавеку праявяцца праз тыдні. І каб бачыць эфект уздзеяння на чалавека, відэа патрэбна здымаць на працягу гэтых тыдняў.

«Увогуле адзіны магчымы варыянт візуалізацыі радыяцыі (а значыць, і мэтазгоднасць відэа) — гэта выпраменьванне Вавілава—Чаранкова. Блакітнае святло, якое ўзнікае, калі зараджаныя часцінкі рухаюцца хутчэй за святло ў празрыстым асяродку. Такі эфект можна бачыць унутры рэактара, калі адбываецца ягоны пуск. Гэта значыць, што і нейкі ўмоўны працаўнік АЭС павінен сядзець у вадзе, якая ахалоджвае ТВЭЛы падчас пуску рэактара», — кажа ён.

Сяргей Бесараб дадае, што разумее як рэакцыю Мінэнерга, так і насельніцтва.

«Мінэнерга было шакаванае тым, што з-за нейкай дробязі ўзняўся такі шум. Я б асабіста нават не звярнуў увагі на той зварот, калі б не такі розгалас у СМІ, бо з тэхнічнага пункту гледжання адлюстраванае ў звароце цалкам бессэнсоўнае. Але натуральна, што ў звычайнага жыхара Беларусі спрацаваў трыгер «радыяцыя». Але той, хто трохі разумее у тэме — не зверне на гэта ўвагі».