«Прапаноўвалі 3900 даляраў, я адмовіўся». Беларускі айцішнік расказаў, як не вытрымаў жыцця ў Польшчы
Айцішнік вярнуўся з сям'ёй з Польшчы пасля 6 месяцаў, як ён сцвярджае, пакутаў. І вельмі рады. На dev.by выйшаў ягоны маналог.
Яшчэ ў верасні 2021 года мы спрабавалі знайсці айцішнікаў, якія не толькі хацелі вярнуцца, але і вярнуліся ў Беларусь пасля няўдалага рэлакейту. Нікога не знайшлі. Зараз з рэдакцыяй звязаўся распрацоўшчык: Польшча расчаравала, вярнуўся праз паўгода пасля пераезду з сям'ёй, хоча падзяліцца.
Мы пераканаліся, што апавядальнік і яго гісторыя рэальныя, прыводзім яе без купюр.
Аўтар маналога падкрэсліў, што не будзе кранацца аспекта «сітуацыі ў Беларусі», бо «паняцце ананімнасці вельмі адноснае».
Рашэнне
Польшча ў апошні час — самы модны кірунак для пераезду. Найбольш частыя прычыны туды ехаць:
- Пераезд у цывілізаваную еўрапейскую краіну.
- Выдатная будучыня для дзяцей.
- Праца ў Шэнгенскай зоне.
- Падарожжы па ўсёй Еўропе.
- Адносна недарагое жыццё, блізка да Беларусі.
Я.net, angular full stack распрацоўшчык, працую ў маленькай ІТ-кампаніі. У мяне жонка, 2 каты, двое дзяцей — хлопчыкі 2 і 4 гадоў.
Візу PBH мы адкрылі яшчэ ў студзені 2021 года — з ліпеня. Вясной некалькі нашых калегаў ужо пераехалі ў Польшчу і давалі даволі станоўчыя водгукі пра краіну. Таксама ў нас быў прыемны вопыт паездкі ў Познань да сяброў: горад здаўся класным, культурным, і ён блізка да Германіі.
Мы думалі пра пераезд, але разумелі, што аднаго майго заробку не хопіць (беларускі працадаўца прапаноўваў працягнуць працу праз польскі інкубатар за прыкладна тыя ж грошы). Увесну жонка ўладкавалася UX / UI Designer на фултайм, і аказалася, што нашага сукупнага даходу хапае, каб нядрэнна жыць у Польшчы.
Па нашых разліках, камфортны бюджэт для Польшчы — 20000 PLN ~ 5000 $:
- кватэра — 5000 PLN
- садкі — 4500 PLN
- паліва, каворкінгі, пакупкі — 3500PLN
- штомесячныя выдаткі — 7000PLN (на нашу сям'ю)
Выезд запланавалі на ліпень, папярэдне заключылі кантракт з бізнес-інкубатарам, каб паказаць яго пры перасячэнні наземнай мяжы як падставу для выезду. Катоў адвезлі бацькам. Купілі кораб на дах аўтамабіля, каб забраць больш рэчаў.
Пры перасячэнні беларускай мяжы вельмі хваляваліся, аднак усё прайшло без праблем. На польскім жа баку нас сустрэў насуплены памежнік, які амаль адразу пачаў псіхаваць і нервавацца. Яшчэ ён не мог зразумець лічбаў нумара тэлефона ні па-руску, ні па-англійску. Пазней я даведаўся, што лічбы ў польскай мове практычна ідэнтычныя рускім. Напрыканцы ён нечага паставіў нашых дзяцей на каранцін, хоць дзеці да 12 гадоў не сядалі на каранцін па законе. Жонка да гэтага практычна не бывала ў Польшчы. Я сказаў ёй, што не ўсе палякі такія, проста не пашанцавала.
На час каранціну мы знялі выдатны дом у памежным мястэчку Гайнаўка. Нас вельмі здзіўляла багацце маленькага гарадка, футурыстычныя дзіцячыя пляцоўкі, расслабленасць людзей. Пасля паехалі ў Гданьск. Там, у прынцыпе, спадабалася, але канчатковым пунктам нашага падарожжа быў Познань. Што прыемна адрознівае паездкі з дзецьмі ў Польшчы, дык гэта дзіцячыя пляцоўкі на іх паркоўках на трасах. Добра выгуляныя дзеці потым выдатна сядзяць у машыне.
Познань і першыя праблемы
У Познані ледзь знайшлі кватэру на Airbnb. Пачалі шукаць пастаяннае жыллё, але з гэтым вялікія праблемы. Калі мы тэлефанавалі/пісалі і пачыналі размаўляць па-англійску, нас ігнаравалі. Агенты хацелі 128% ад першага плацяжу, арэндадаўцы — 200% заклад. Кватэру на працягу тыдня мы так і не знайшлі. Зразумелі, што трэба здымаць іншую на Airbnb.
Перад ад'ездам мы памыліся ў душы, дзе задняй сценкі і борцікаў няма, а зліў аказаўся забіты. Паколькі нахілу і рэзервуара ў душы практычна не было, вада заліла падлогу, мы яе выцерлі. Пасля прыёмкі кватэры пачаў назвоньваць і пісаць гаспадар кватэры, крычаць, што мы знішчылі падлогу і зламалі сушыльню ручніка (мы яе наогул не чапалі), гэта ўсё каштуе 2400 PLN (~600$). Пагражаў паліцыяй, памежнікамі, прыватным вышукам. Мы паскардзіліся ў сапарт (спойлер: усім ўсё роўна — разбірайцеся самі).
У выніку мы адправілі 500$ праз Airbnb. Я не ведаю, правільна гэта ці не, але наша новая кватэра была ў суседнім доме, і жонка казала, што ёй страшна з дзецьмі, калі вакол такое.
Знялі +1 кватэру на месяц, на працягу якога хадзілі шукаць кватэры з рознымі агентамі. Палякі, даведаўшыся, што мы іншаземцы, адразу дадавалі 25% да цаны, пры гэтым па-англійску ці яшчэ як-небудзь з намі не спрабавалі гаварыць, размова ішла праз агента. У цэлым пасыл быў такі: ім бы не хацелася здаваць кватэру «людзям з усходу». Наогул, у Познані было шмат дробных выпадкаў, калі людзі адразу насупліваліся, як толькі чулі англійскую гаворку, не кажучы ўжо пра рускую.
З часам мы зразумелі, што месца не наша. Усё ж такі там не было ніводнага нашага знаёмага, мясцовыя людзі былі даволі незычлівыя, кватэры былі ў асноўным не вельмі і маленькія, каштавалі па 5000—6000 PLN у месяц + 128% агенту + 1-2 закладу. Спойлер: заклады іншаземцам вяртаць не прынята.
З кватэры мы з'язджалі загадзя, і гаспадары з падазрэннем прыехалі да нас, агледзелі кватэру, сказалі, што ўсё ідэальна. Яны пачыталі водгук папярэдняга арэндадаўца і напружыліся, нават стэлефанаваліся з ім: ён заявіў, што «ў беларусаў вельмі шмат грошай і іх трэба разводзіць».
Варшава
У Варшаву прыехалі ў выходныя, убачылі раскошную дарожную інфраструктуру і малую колькасць машын. У будні зразумелі, што на самай справе ўсё стаіць у корках. Адразу было прыкметна, што людзі тут значна больш ветлівыя, чулыя, лепш ведаюць англійскую.
Жыллё
Даволі хутка мы знайшлі кватэру ў раёне Сякеркі. 3200 PLN арэнда, 1200 PLN адміністрацыйныя плацяжы, 4000 PLN заклад. Доўга не маглі заключыць дамову, таму што гаспадары хацелі Umowa najmu okazjonalnego (такая дамова — гарантыя, што мы з'едзем, калі не будзем плаціць, бо арандатараў з дзецьмі ў Польшчы цяжка выселіць). У выніку папярэдні арандатар кватэры зрабіла яе для нас.
Дзіцячыя садкі
Пачалі шукаць садок на раёне. Знайшлі платны. У адказ на спробы размаўляць па тэлефоне па-англійску адзіны адказ быў: po polsku. Здалося, выхавальнікі не надта зацікаўленыя нас браць, каб далей працягваць прабівацца.
У выніку знайшлі білінгвальны садок у суседнім раёне для старэйшага сына: 2000 PLN уступнага плацяжу, 2700 PLN месячны плацеж. Дырэктарка і выхавальніца спрабавалі гаварыць па-англійску, але толькі падчас перамоваў.
Другога сына аддалі ў яслі: 1500 PLN + 2200 PLN.
У першы ж дзень, калі мы забіралі старэйшага з садка, выхавальніца сказала: дзеці смяяліся, што чаравікі ў яго парваліся. У далейшым сын не хацеў туды хадзіць, стаў дзіўна сябе паводзіць, накідвацца з кулакамі на малодшага (агрэсіі раней не было). Я назіраў: дзеці з яго групы, якім было па 5 гадоў, над ім смяяліся.
Перавод у малодшую групу і візіты да псіхолага па патрабаванні адміністрацыі не вельмі дапамаглі. Мы знайшлі іншы садок (ужо за 200 PLN + 2000 PLN), ён аказаўся выдатным, мультыкультурным, туды ўжо сын хадзіў з задавальненнем.
Але тут дырэктарка з папярэдняга садка пачала патрабаваць ад нас аплату за апошні месяц, калі ўжо мы сышлі, папярэдзіўшы ўсяго за тыдзень. Мы захацелі пачытаць дамову, а яе няма. Палякі любяць не аддаваць другі асобнік дамовы (уважліва сачыце за гэтым). Мы пракансультаваліся з юрыстам, ён рэкамендаваў заплаціць, улічваючы, што дамовы ў нас няма. Мы заплацілі, потым яны спрабавалі прымусіць нас заплаціць за яшчэ адзін месяц.
Нянькі
Яшчэ мы спрабавалі наняць няньку, але ўкраінкі адвальваліся пасля аднаго дня працы. Беларускі трымаліся, але часта паводзілі сябе дзіўна. Напрыклад, адна знікла на тыдзень з нашымі ключамі. Пасля гэтага мы з ёй не працавалі.
Здароўе, экалогія
Праз нейкі час старэйшы сын захварэў на бранхіт, прыйшлося ісці да платнага лекара (250 PLN). У жонкі пачаліся праблемы з вачыма, яны сталі чырвонымі, пастаянна балелі. Яна хадзіла да акуліста (250 PLN кожны візіт), усяго разоў з 6 — і амаль заўсёды ёй казалі капаць увільгатняючыя кроплі. Наогул з платнай медыцынай у Польшчы значна горш. Ты атрымліваеш значна ніжэйшы ўзровень паслугі за кошт у 4 разы большы.
Чым халадней рабілася, тым горш было з вачыма. Старэйшы сын ужо другі раз захварэў на бранхіт. Вочы пачырванелі ў мяне. Мы пачалі шукаць прычыну. Звярнулі ўвагу, што пасля гадзіны-дзвюх у адной кавярні з дзіцячым пакоем жонка заўсёды выходзіла з вельмі чырвонымі вачыма, а я з галаўным болем. Зразумелі, што ў гэтым доме вугальная кацельня, і падобна, што нашы праблемы — рэакцыя на выкіды вугалю.
Потым я знайшоў карту. Перыядычна зімовымі вечарамі, пры адсутнасці ветру, лічбы забруджвання дасягалі вельмі вялікіх велічынь.
Гэта ў горшым выпадку, звычайна было лепей, але часта адчуваўся пах вугалю, як на вакзале.
Уразіла параўнанне карты забруджванняў з Кітаем. У цэнтры Еўропы ёсць краіна, дзе выкіды параўнальныя з кітайскімі, а ў Кітаі >50% сусветных вытворчасцяў.
Нашы дзеці зімой пачалі хварэць ледзь не кожны дзень, з садка іх прасілі забраць пасля аднаго кашлю. У выніку мы месяц правялі з дзецьмі на руках, працуючы з дому, ездзячы па лекарах, і зразумелі, што зусім няшчасныя.
Пошукі працы
Варшава цікавая прысутнасцю вялікіх карпарацый FAANG + Microsoft.
Яшчэ летам я падаўся на вакансію ў Google. На розных этапах сумоўя вырашыў 5 даволі складаных задач, пабудаваў архітэктуру праграмы, адказаў на пытанні пра канфліктнасць і мае лідарскія скілы. У выніку ўсё было выдатна, акрамя адной задачы, якую я рашыў неаптымальна. Яшчэ адну задачу рашыў правільна, але інтэрв'юер збівала мяне ўсё сумоўе і потым дала фідбэк, што я даваў няправільныя тлумачэнні і не ўдакладніў, ці ёсць цыклічныя залежнасці ў папачнай структуры. Рэкруцёр сказаў, што вельмі ўсё добра, але трошачкі не хапіла. І ўвогуле ніводзін чалавек, якога ён вёў, з першага разу не прайшоў.
Паралельна я сумовіўся на вакансію ў іншай кампаніі, там усё ішло даволі добра. Але перад тым як рабіць офер, рэкруцёр прапанаваў 310000 PLN у год брута па дамове аб працы. Я стаў лічыць нета — гэтая сума давала ў сярэднім 3900$ у месяц. У Беларусі аналагічная брудная зарплата давала б 5600$ чыстымі. У выніку я адмовіўся.
У той жа час я падаўся ў Microsoft на вакансію фул стэк дэвелапера. Паспяхова рашыў 8 алімпіядных задач, пабудаваў дызайн сістэмы — але аказалася, што ў іх няма поўнай аддаленай працы, трэба хаця б адзін дзень на тыдзень быць у офісе. У нас жа была надзея хоць бы пераехаць у Гданьск, дзе паветра больш чыстае, хоць і там не заўсёды:
Я адмовіўся ад ідэі з Microsoft.
У выніку я знайшоў сабе добры офер, але пакуль паставіў яго на паўзу.
Каворкінг
Мы з жонкай спрабавалі зняць каворкінг, у цэнтры былі варыянты. Але з-за коркаў туды дабірацца трэба было 50 хвілін, а садок зачыняўся ў 17.00. І атрымліваецца наступны расклад дня:
09:30 садок - > 50 хвілін у корках - > 10 хвілін пошуку паркоўкі - > 20 PLN за паркоўку - > офіс - > абед - > выязджаць назад у 16:00. 3—4 гадзіны працоўнага часу, што ніяк не падыходзіць.
У выніку толькі жонка пайшла ў офіс WeWork, я працаваў з дому і з кавярняў.
Калі жонка вырашыла не хадзіць больш у каворкінг, то аплаціла лістапад, снежань і папрасіла сапарта закрыць яе рахунак. Праз тры тыдні ёй прыйшоў рахунак за 3 месяцы, уключаючы студзень. Пасля доўгай перапіскі высветлілася, што рахунак яны не закрылі, але раз ужо не закрылі, то трэба плаціць яшчэ за студзень, інакш доўг у яе будзе толькі назапашвацца (рахунак нельга закрыць, маючы доўг). Увогуле патрабавалі 1650 PLN за 3 месяцы. Жонка адправіла пацверджанне плацяжу ад банка, але ёй адказалі, што не знайшлі такі плацеж. Пасля звароту ў цэнтральны сапарт адказалі, што адзін плацеж знайшлі, але трэба заплаціць яшчэ 1100 PLN. У выніку разабраліся: пасля 2-х тыкетаў у цэнтральны сапарт і 2 тыдняў перапіскі адказалі, што жонка нічога не павінна.
Праблемы не толькі ў нас
Курсы польскай
Жонка пайшла на курсы польскай мовы, потым пасля 2-х месяцаў вырашыла не хадзіць, дамовілася, што пяройдзе на нямецкую. З яе, зразумела, запатрабавалі грошы да самага канца курсаў. Таксама каля 1500 PLN.
Берлін
Мы з'ездзілі ў Берлін. Вельмі класны горад, аднак здзівіў неахайнасцю, лежакамі з бяздомнымі на вуліцы. Падарожнічаючы з дзецьмі, я зірнуў на гэта новымі вачыма.
Вяртанне
У выніку мы вырашылі вярнуцца ў Беларусь. Сказалі пра гэта гаспадарам польскай кватэры, яны ўрачыста паведамілі, што заклад не аддадуць (і гэта інтэлігентныя людзі).
Хлопец з чату беларусаў дапамагаў мне насіць рэчы (дзякуй яму). У яго былі чырвоныя вочы. І на пытанне, як Варшава, ён адказаў: зусім не вельмі. Яго ўжо кінулі на заклад ад кватэры, кінулі на зарплату за месяц і яшчэ неяк, ужо і не памятаю. Прычым да гэтага ён адпрацаваў у Турцыі год — быў абсалютна пазітыўны вопыт, людзі былі прыемныя і дамоўленасці выконвалі строга.
У выніку цяпер мы ў Беларусі і вельмі шчаслівыя. Нарэшце да нас прыехалі бабулі і нашы дзеці зноў камусьці патрэбныя, акрамя нас.
Цяпер працую на тую ж беларускую кампанію. Добры офер ад іншай вырашыў адкласці на пару месяцаў, пакуль зноў уладкуюся ў Беларусі.
Рэзюмэ. Чаму з'ехалі з Польшчы
- Экалогія. Яна ўплывае на цябе проста цяпер. У жонкі балелі вочы, у мяне — галава і вочы, дзеці сталі шмат хварэць, у старэйшага 3 бранхіты за паўгода, хоць да гэтага ў яго не было бранхіту ніколі.
- Пастаянныя спробы кінуць на грошы, паспяховыя ці не. У Беларусі гэта вялікая рэдкасць. Прычым усе людзі ведалі, што мы з двума дзецьмі. І наогул, адчуваецца грэблівае стаўленне да беларусаў. Хоць насамрэч беларусы больш цывілізаваныя, як па мне: -).
- Высокія падаткі, дрэнная якасць паслуг.
- Дрэнная медыцына.
- EU Only вакансій даволі няшмат. У палякаў брута трохі большае, чым у Беларусі, але з іх падаткамі нета выходзіць значна меншае.
- Цыкл ад першага кантакту да офера 1,5—2 месяцы.
- Добрыя заробкі толькі ў FAANG і Microsoft.
Суб'ектыўныя парады па пераезду для сем'яў з дзецьмі
- Лепш не выбірайце Польшчу. Ёсць куча іншых краін: -)
- Калі выбіраеце Польшчу — то толькі ў Гданьск. Там менш праблем з забруджваннямі і людзі больш талерантныя да прыезджых.
- Будзьце асцярожныя, калі маеце якія-небудзь грашовыя справы з палякамі.
- Яшчэ ўсім раю падавацца на вакансіі FAANG і Microsoft. Сама падрыхтоўка да гэтых сумоўяў — выдатны вопыт у плане архітэктуры, алгарытмікі. Калі вас паклічуць, вы атрымаеце заробак нашмат вышэй рынку (я папрасіў рэкруцёра самога зрабіць мне прапанову па заробку — ён быў на 45% большы, чым лічба, якую я трымаў у галаве). У вас будзе поўная падтрымка пры пераездзе, уключаючы юрыдычную, што немалаважна.
Чакаю каментары ў стылі:
Але ў Беларусі ў мяне наогул не было падобных праблем: -)
